Witte haaien zijn de schrik van de oceaan. Bijna niets staat ze in de weg. Maar nu blijkt dat zelfs deze topjagers doodsbang zijn voor een groter, sterker dier. Voor de kust van Zuid-Afrika leefden altijd veel witte haaien. Het plaatsje Gansbaai was zelfs dé plek om de
dieren te spotten. Maar sinds 2017 zijn ze bijna allemaal verdwenen. De boosdoeners? Voor een keer niet de mens, maar twee orka's die Port en Starboard worden genoemd, naar de knik in hun rugvin.
Dit duo heeft een griezelige hobby ontwikkeld: ze jagen op witte haaien en eten alleen hun lever op. Al negen dode witte haaien spoelden aan op het strand, keurig opengemaakt en zonder lever. Sommige misten ook hun hart. De leveraanval is kenmerkend voor orka's; het orgaan zit boordevol voedzame vetten en oliën.
Ook andere soorten
Op één dag doodden Port en Starboard ook maar liefst 17 haaien van een andere soort. Wetenschappers denken bovendien dat ze nog veel meer haaien hebben gedood die niet zijn aangespoeld. En dat jaagt de dieren de stuipen op het lijf.
Onderzoek met gps-zenders toont dat aan. Zodra Port en Starboard verschijnen, maken alle haaien zich uit de voeten. En ze blijven weg, soms weken of maanden lang. Hoe vaker de orka's komen, hoe langer de haaien wegblijven.
Natuur raakt uit balans
Het verdwijnen van witte haaien heeft echter gevolgen. Koperhaaien nemen hun plek over, maar die worden nu ook door de orka's opgejaagd. Zeehonden gedragen zich door het verdwijnen van de haaien anders en eten meer zeldzame pinguïns op. En zo raakt het hele ecosysteem stilaan uit balans.