Kunnen geiten en honden een aardbeving of vulkaanuitbarsting voorspellen?

Het idee bestaat al langer dat dieren natuurrampen eerder voelen aankomen dan mensen. Om dat te onderzoeken geven wetenschappers duizenden honden, geiten en andere dieren een tracker om ze te volgen met satellieten. 

Het onderzoeksprogramma maakt gebruik van kleine zenders die worden bevestigd aan zoogdieren, vogels en insecten. De gedetailleerde bewegingen van deze dieren worden vervolgens gevolgd door een speciale satelliet die volgend jaar wordt gelanceerd.

Het doel is niet alleen om te bestuderen hoe dieren reageren op dreigende natuurverschijnselen zoals vulkaanuitbarstingen of aardbevingen, maar ook om nieuwe inzichten te krijgen in migratie, de verspreiding van ziekten onder dieren en de impact van de klimaatcrisis, zeggen onderzoekers.

Zes satellieten

"Uiteindelijk hopen we ongeveer zes satellieten te lanceren en een wereldwijd observatienetwerk op te zetten dat niet alleen details biedt over de bewegingen van wilde dieren en hun gezondheid, maar ook laat zien hoe dieren reageren op natuurverschijnselen zoals aardbevingen," zei projectleider Martin Wikelski van het Max Planck Instituut voor Diergedrag in Duitsland.

De waarde van getagde dieren op dit gebied is al aangetoond in eerdere experimenten op Sicilië, aan de flanken van de Etna, aldus Wikelski vorige week. "We hebben ontdekt dat het gedrag van geiten behoorlijk goed voorspelt wanneer grote vulkaanuitbarstingen op komst zijn."

Sensoren hebben aangetoond dat de dieren nerveus worden voorafgaand aan een uitbarsting en weigeren naar hogere weiden te trekken die ze normaal gesproken graag opzoeken. "Ze weten van tevoren wat er gaat gebeuren. We weten niet hoe ze dat doen, maar ze doen het," zei Wikelski.

Op vergelijkbare wijze hebben onderzoekers honden, schapen en andere boerderijdieren in de Abruzzo-bergen buiten Rome gevolgd en ontdekt dat zij ook reageerden op manieren die zeven van de acht grote aardbevingen in de regio in de afgelopen 12 jaar voorspelden.

Verhalen over dieren die zich vreemd gedragen voorafgaand aan aardbevingen of uitbarstingen zijn niet nieuw. De Griekse historicus Thucydides beweerde dat ratten, honden, slangen en wezels de stad Helice verlieten vlak voordat een aardbeving in 373 v.Chr. toesloeg.

Op dezelfde manier vond de Haicheng-aardbeving in China in 1975 plaats nadat was waargenomen dat slangen en ratten hun holen verlieten.

Ionen uit rotsen

Waarom deze dieren zich zo gedragen, is minder duidelijk. "Tijdens de aanloop naar een aardbeving schuiven tektonische platen onder enorme druk langs elkaar, en dat stoot ionen uit de rotsen de lucht in. De dieren reageren daar mogelijk op," aldus de onderzoeker.

Het onderzoeksproject dat Icarus heet, is mogelijk geworden dankzij een revolutie in tagtechnologie. Kleine digitale zenders – met kleine lithiumbatterijen – en goedkope, overvloedig beschikbare piepkleine GPS-apparaten maken het mogelijk om tags te maken die slechts enkele grammen wegen.

Bron: The Guardian

Lees ook

Dit is waarom honden zich uitschudden om droog te worden (en is er een link met de mens?)

Steeds meer honden onhandelbaar, omdat we ze te veel aaien

Onderzoekers: ook honden kunnen huilen van geluk