NASA heeft met de Hubble-ruimtetelescoop vastgelegd hoe een ster zichzelf opblaast en langzaam verdwijnt. In een spectaculaire timelapse, gemaakt over de periode van een jaar, is te zien hoe de ster eerst feller schijnt dan alle andere in haar sterrenstelsel om daarna langzaam te verdwijnen in het niets.
De explosie vond plaats in sterrenstelsel NG2525, bijna 70 miljoen lichtjaar bij ons vandaan. Daar produceerde de ster in een paar dagen tijd net zoveel energie als onze zon in miljarden jaren.
Kosmisch vuurwerk
Op de beelden zie je de ster oplichten aan de rand van de spiraalarmen van de melkweg. Ze straalt zo fel dat zelfs de helderste sterren erbij verbleken. Maar het is een kortstondig spektakel: na de enorme knal dooft de gloed langzaam uit.
Het ging hier om een zogenoemde supernova type Ia. Dat is een witheet restant van een ster – een witte dwerg – die te veel materie van een buurster heeft opgeslokt. Zodra het kritieke punt bereikt is, ontbrandt er een kettingreactie van kernfusie. Gevolg: een thermonucleaire explosie die de ster compleet uit elkaar scheurt.
Behalve dat het prachtige beelden oplevert, zijn supernova’s voor astronomen ook bijzonder nuttig. Omdat dit type supernova altijd dezelfde maximale helderheid heeft, dienen ze als een soort standaard in het heelal. Door te meten hoe fel de uitbarsting hier op aarde te zien is, kunnen wetenschappers berekenen hoe ver het stelsel wegstaat.
En dat is cruciaal: dankzij zulke metingen kunnen astronomen de snelheid waarmee het universum uitdijt steeds nauwkeuriger bepalen.
De timelapse die NASA nu vrijgaf, is gemaakt tussen februari 2018 en februari 2019. In die periode volgde Hubble het kosmische vuurwerk stap voor stap: van de eerste felle flits tot de langzame uitdoving.