Robots kunnen apen aan het gapen krijgen

Wetenschap
maandag, 09 juni 2025 om 17:18
chimp
Britse onderzoekers gebruikten een mensachtig robothoofd om te testen of apen ook 'besmettelijk geeuwen' ervaren. En jawel: zelfs een kunstmatig gezicht kan de apen aan het gapen krijgen.
We kennen het allemaal: iemand geeuwt, en even later doe je hetzelfde. Dat 'besmettelijke geeuwen' komt niet alleen bij mensen voor, maar ook bij verschillende dieren. Maar kunnen apen die reflex ook krijgen van een robot? Onderzoekers van de Universiteit van Londen wilden het weten.
Ze testten 14 volwassen chimpansees in een opvangcentrum in Spanje. Daar kregen de dieren een robotgezicht te zien dat drie gezichtsuitdrukkingen kon maken: een volledige geeuw (mond wijd open), een halve geeuw (mond half open) en een neutrale blik (mond dicht). Elke uitdrukking duurde 10 seconden, waarna de onderzoekers de reacties observeerden.
Duidelijke reactie
De uitkomst was opvallend duidelijk. Bij een volledig geopende mond begonnen de chimpansees zelf ook te geeuwen. Bij een halve mond was het effect kleiner, en bij een gesloten mond gebeurde er niets.
Interessant detail: alleen bij het volledige geeuwgedrag begonnen sommige apen ook nestmateriaal te verzamelen en te gaan liggen. Dat wijst erop dat geeuwen niet zomaar een reflex is, maar ook een signaal kan zijn om tot rust te komen.
Waarom is dit belangrijk?
Besmettelijk geeuwen komt vooral voor bij zoogdieren en sommige vissen. Sommige dieren, zoals mensen, chimpansees en honden, kunnen geeuwen overnemen van andere diersoorten. Maar dat apen dit ook doen bij een levenloos object, suggereert dat sociale signalen zoals geeuwen dieper ingebakken zitten dan gedacht.