Schokkend: dikke kleuters lopen twee keer zoveel risico op obesitas als volwassene

Kinderen die op jonge leeftijd te zwaar zijn, hebben een tweemaal zo grote kans om op hun achttiende obees te zijn. Dat blijkt uit een grootschalige Nederlandse studie, gepresenteerd tijdens het European Congress on Obesity in Málaga.

Onderzoekers volgden 3.528 kinderen in Nederland van hun tweede tot achttiende levensjaar. Zij maten hun BMI (Body Mass Index) op vijf momenten: op twee-, zes-, tien-, veertien- en achttienjarige leeftijd. De conclusie is duidelijk: hoe hoger het BMI op zesjarige leeftijd, hoe groter de kans op overgewicht of obesitas als jongvolwassene. Sterker nog, elk punt dat het BMI op zesjarige leeftijd hoger is, verdubbelde de kans dat een kind op achttienjarige leeftijd te zwaar is.

Opvallend was dat kinderen die voor hun zesde weer een gezond gewicht bereikten, later geen verhoogd risico meer liepen. Kinderen die pas na hun zesde gewicht verloren, bleven echter vatbaarder voor overgewicht of obesitas op latere leeftijd.

“We moeten begrijpen hoe kinderen groeien en zich ontwikkelen als we toekomstige generaties willen helpen gezonder op te groeien en elk kind een kans willen geven op een gelukkig, gezond leven”, zegt Jasmin de Groot van het Erasmus MC in Rotterdam, een van de betrokken onderzoekers. “De eerste vijf jaar van het leven van een kind bieden een fantastische kans om in te grijpen en te voorkomen dat zij later te maken krijgen met overgewicht en obesitas”, voegt De Groot toe.

Uit het onderzoek bleek dat op tweejarige leeftijd al 32,3 procent van de kinderen overgewicht of obesitas had. Op zesjarige leeftijd was dat 22,3 procent, op tienjarige leeftijd 24,7 procent en op veertienjarige leeftijd 20,6 procent. Veel van deze kinderen bleven op hun achttiende te zwaar.

Tijdens het congres werd ook een Engelse studie gepresenteerd, waaruit blijkt dat het aantal tieners met overgewicht in Engeland de afgelopen vijftien jaar flink is gestegen: van 22 procent in 2008–2010 naar 33 procent in 2021–2023.

Hoofdonderzoeker Dr. Dinesh Giri, kinderarts-endocrinoloog aan het Bristol Royal Hospital for Children, noemt meerdere oorzaken: “In de afgelopen vijftien jaar is obesitas bij adolescenten aanzienlijk toegenomen door een combinatie van een verhoogde consumptie van ultrabewerkte voedingsmiddelen, een zittende levensstijl door overmatig schermgebruik, onvoldoende slaap en toenemende mentale gezondheidsproblemen.

“Daarnaast hebben minder mogelijkheden voor lichamelijke activiteit en sociaaleconomische ongelijkheid verder bijgedragen aan een omgeving die een ongezonde levensstijl in de hand werkt”, aldus Giri. De boodschap van beide onderzoeken is helder: vroeg ingrijpen is cruciaal.