Deze digitale kaart laat je dwalen over 300.000 kilometer aan Romeinse wegen: 'Alle wegen leiden naar Rome'

Archeologen hebben het meest gedetailleerde overzicht ooit gemaakt van het wegennet van het Romeinse Rijk en jij kunt het nu online bekijken.

Hoe ver strekte het Romeinse Rijk zich werkelijk uit? En hoe zag het immense netwerk eruit dat zijn legers, kooplieden en boodschappers verbond? Dankzij een nieuw digitaal project is dat nu precies te zien. Archeologen hebben een interactieve kaart samengesteld van bijna 300.000 kilometer aan Romeinse wegen; 60 procent meer dan tot nu toe bekend was.

Het project heet Itiner-e en combineert satellietbeelden, topografische data en eeuwenoude bronnen. “Het ontstond uit pure frustratie,” zegt onderzoeker Tom Brughmans van de Aarhus Universiteit in Denemarken tegen New Scientist. “We hebben spreekwoorden als ‘alle wegen leiden naar Rome’. Maar waarom kon ik die wegen dan nergens downloaden? Waar zijn ze gebleven?”

De kaart toont hoe het netwerk er rond het jaar 150 na Christus vermoedelijk bij lag. Brughmans en zijn team gebruikten tientallen studies om de routes nauwkeuriger te reconstrueren. Elk stuk weg kreeg bovendien een betrouwbaarheidsscore, afhankelijk van de kwaliteit van het bewijs.

De onderzoekers kwamen zo tot een totale lengte van 299.171 kilometer – een forse stijging ten opzichte van het vroegere standaardwerk, de Barrington Atlas, dat uitkwam op 188.555 kilometer. Toch blijft er veel onzeker. Slechts 2,8 procent van de wegen kan precies worden gelokaliseerd, vaak omdat oude routes inmiddels zijn overbouwd of verdwenen onder moderne infrastructuur.

En die beroemde rechte Romeinse wegen? Dat is een mythe, zegt Catherine Fletcher van de Manchester Metropolitan University: “Recht was niet altijd praktisch of goedkoop, zeker niet in bergachtig terrein. Vaak pasten de Romeinen bestaande paden aan in plaats van helemaal nieuwe aan te leggen.”

De nieuwe kaart biedt niet alleen inzicht in de logistieke genialiteit van het Rijk, maar ook in hoe wegen de loop van de geschiedenis bepaalden — van de verspreiding van het christendom tot oude pandemieën. “Zoals in die scène uit Monty Python: wat hebben de Romeinen ooit voor ons gedaan? Nou ja, de wegen natuurlijk – dat spreekt voor zich”, besluit Fletcher.

Maak zelf een route of verdwaal op itiner-e.org

Bron: New Scientist Nature