Schiphol en KLM als paradepaardjes en aanjagers van de Nederlandse economie, zo stellen we het onszelf graag voor om in vredesnaam maar die miljardensteun te kunnen verantwoorden. Maar hoe groot is de bijdrage aan de economie nu echt?
Eerst wat cijfers: Schiphol is voor 70 procent eigendom van de Nederlandse staat en voor 20 procent van de gemeente Amsterdam. KLM is voor 14 procent van de staat, schrijft Trouw, en goed voor 56 procent van alle passagiers op Schiphol. Reken je Air France, dochter Transavia en partners als Delta Airlines mee dan is dat zelfs meer dan 80 procent.
BanenHoeveel daar wordt verdiend? Alles bij elkaar, dus het vliegveld zelf, de luchtvaartmaatschappijen, beveiliging, horeca en toeleveranciers waren in 2018 goed voor 113.000 banen. De opbrengsten droegen voor 1,3 procent bij aan het bbp, becijferde onderzoeksbureau Decisio in opdracht van verkeersminister Cora van Nieuwenhuizen. "Niet te verwaarlozen, maar het geeft Schiphol als zelfstandige banenmotor geen doorslaggevende rol in de economische groei", klinkt het.
VestigingsklimaatVolgens het kabinet is Schiphol naast een belangrijke werkgever ook cruciaal voor het Nederlandse vestigingsklimaat, maar daarover heerst veel onduidelijkheid. Want is de groei van de luchtvaart oorzaak of gevolg van de economische groei? Dat is niet vast te stellen, zegt Decisio. Luchtvaartonderzoeker Walter Manshanden van het Netherlands Economic Observatory durft wel stelling te nemen: "De economische groei in Nederland wordt niet veroorzaakt door de luchtvaart, maar andersom: de luchtvaart groeit door stijgende welvaart. De welvaartsgroei leidt ertoe dat we vaker willen reizen."
Over Schiphol als hub-airport is hij kritisch. "Ja, Schiphol heeft een groter netwerk met rechtstreekse vluchten dan veel anderen. Maar is dat doorslaggevend voor internationale bedrijven? Die komen ook af op de voorzieningen in een land, en in Nederland ook op gunstige fiscale regels. Bereikbaarheid is hoogstens één van de factoren."
Niet dé motorVier jaar geleden schreef de Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur (RLI) al iets soortgelijks in een rapport: Schiphol is niet dé motor van de Nederlandse economie. Daarom kan het kabinet beter stoppen met investeren in groei van de luchthaven. Sterker nog, in een rapport van vorig jaar schreef de RLI zelfs dat de luchtvaart moet worden behandeld als gewone bedrijfstak dus met btw op tickets, belasting op kerosine en milieuregels om zich aan te houden.
En ja, KLM die zich aan de milieuregels moet houden en net als ieder ander belasting moet betalen, dat zou wat zijn.
Bron(nen): Trouw (€)