Schandalig: Nederland hoort bij grootste exporteurs van producten met verboden pesticiden

De Europese Unie exporteerde in 2024 opnieuw enorme hoeveelheden pesticiden die binnen Europa zelf verboden zijn vanwege hun risico’s voor mens en milieu. Dat blijkt uit een nieuw onderzoek van de ngo’s Unearthed en Public Eye.

Daarin staat dat Europese bedrijven plannen indienden om pesticiden te exporteren die 75 verschillende verboden chemicaliën bevatten. Dat is bijna het dubbele van het aantal in 2018.

Volgens Unearthed komt die stijging doordat de EU de afgelopen jaren tientallen pesticiden van de markt haalde, nadat duidelijk werd hoe schadelijk ze zijn. “De EU heeft in de afgelopen zeven jaar tientallen pesticiden verboden die eerder nog waren toegestaan, nadat bewijs opdook van de gevaren voor gezondheid en milieu”, zegt de organisatie. “Toch mogen bedrijven ze nog steeds produceren en uitvoeren naar het buitenland.”

Veel van de pesticiden die in 2024 werden uitgevoerd, zijn pas recent verboden in de EU. Toch gaat hun productie onverminderd door en vaak met als eindbestemming landen in het mondiale zuiden, waar de regels voor blootstelling aan schadelijke stoffen minder streng zijn.

Uit de gegevens blijkt dat Duitsland de grootste exporteur was met zo’n 50.256 ton aan pesticiden die verboden stoffen bevatten. Daarna volgden België (16.477 ton) en Spanje (12.883 ton). In totaal ging het om meer dan 120.000 ton aan verboden pesticiden die in 2024 de EU verlieten.

Ongeveer driekwart van die export ging naar lage- en middeninkomenslanden. Grote afnemers waren Brazilië (14.644 ton), India (2.086 ton), Colombia (1.905 ton), Indonesië (1.844 ton) en de Filipijnen (2.277 ton). 

Onder de geëxporteerde pesticiden bevonden zich enkele van de meest beruchte stoffen die in Europa al jaren als gevaarlijk gelden. Zo zat 1,3-dichloorpropeen in ruim 20.000 ton aan producten, glufosinaat in bijna 19.500 ton en het schimmelbestrijdingsmiddel mancozeb in meer dan 8.500 ton. Daarnaast werden ook middelen met picoxystrobine (7.665 ton) en epoxiconazool (7.394 ton) uitgevoerd.

De Europese Commissie had eerder beloofd deze praktijk te beëindigen. Toch blijkt uit het onderzoek dat er in 2024 geen enkel effectief verbod op export van kracht was. Bedrijven mogen pesticiden die binnen de EU niet meer verkocht of gebruikt mogen worden, nog steeds vrij produceren en uitvoeren naar landen met minder strenge regelgeving.

Critici noemen dit “milieuhypocrisie”: de EU beschermt haar eigen burgers tegen schadelijke stoffen, maar laat bedrijven diezelfde chemicaliën exporteren naar landen waar boeren vaak minder beschermd zijn.

Het rapport roept de Commissie op om de aangekondigde exportban van verboden pesticiden eindelijk door te voeren en zo te voorkomen dat Europese milieuwetten ten koste gaan van gezondheid en ecosystemen elders in de wereld.

Bron: Statista