Nieuw onderzoek laat zien waarom steeds meer niet-rokers toch longkanker krijgen

Ziekte, Gezondheid, gezondheidszorg
donderdag, 03 juli 2025 om 12:19
anp 518060540
Luchtvervuiling blijkt een veel grotere rol te spelen bij het ontstaan van longkanker dan tot nu toe werd gedacht, zelfs bij mensen die nooit een sigaret hebben aangeraakt. Onderzoekers hebben ontdekt dat de vervuilde lucht dezelfde DNA-schade veroorzaakt als tabaksrook. Iets dat het stijgende aantal longkankergevallen onder niet-rokers helpt te verklaren.
Een internationaal team van wetenschappers, onder leiding van prof. Ludmil Alexandrov van de Universiteit van Californië in San Diego, analyseerde de genetische code van longtumoren van 871 mensen die nooit hadden gerookt. De deelnemers kwamen uit Europa, Noord-Amerika, Afrika en Azië. En wat bleek? Hoe hoger de luchtvervuiling in hun woongebied, hoe meer kankerverwekkende mutaties hun tumoren bevatten.
Fijnstof
Met name fijnstof — de piepkleine deeltjes die diep in de longen kunnen doordringen — bleek gelinkt aan mutaties in het TP53-gen, een gen dat ook vaak beschadigd raakt door roken. Daarnaast zagen de onderzoekers dat mensen die meer blootstelling hadden aan luchtvervuiling kortere telomeren hadden. Dit zijn de beschermkapjes aan het einde van DNA-strengen, waarvan verkorting een teken is van versnelde celdeling en dus een verhoogd kankerrisico.
Wereldwijd probleem
Volgens epidemioloog dr. Maria Teresa Landi van het Amerikaanse National Cancer Institute is dit een “urgente en groeiende uitdaging wereldwijd”. In landen waar roken afneemt, zoals het Verenigd Koninkrijk en de VS, maken mensen die nooit gerookt hebben inmiddels 10 tot 25% van alle longkankerpatiënten uit. Vrijwel al deze gevallen vallen onder de noemer adenocarcinoom, meldt The Guardian.
Longkanker blijft wereldwijd de dodelijkste vorm van kanker, met jaarlijks 2,5 miljoen nieuwe gevallen. Alleen al in China sterven meer dan een miljoen mensen per jaar aan de ziekte, mede door vervuiling en roken.
Chinese kruiden
Het onderzoek vond slechts een kleine toename in schadelijke mutaties bij mensen die blootstonden aan passief roken. Wel bleek er een opvallend risico te bestaan bij bepaalde Chinese kruiden die aristolochiazuur bevatten. Specifieke DNA-schade die daaraan wordt gekoppeld, werd vooral gevonden bij niet-rokers uit Taiwan.
Daarnaast werd een tot nu toe onbekende mutatie ontdekt bij mensen die nooit hadden gerookt; een genetisch spoor dat onderzoekers nu verder gaan bestuderen.