Die piepkleine plasticdeeltjes gooien nu ook je hersenen in de war

Nanoplastics zijn piepkleine deeltjes, kleiner dan een speldenprik, die ontstaan als plastic afval in de natuur afbreekt. Ze zijn zo klein dat ze door de bloed-hersenbarrière glippen, die je hersenen normaal beschermt tegen indringers. Eenmaal binnen kunnen ze zich opstapelen in je hersenweefsel. Bij muizen is dit al gezien, en computersimulaties laten zien dat het bij mensen niet veel anders zal zijn.

De onderzoekers wilden weten wat die kleine boosdoeners precies uitspoken eenmaal ze in je hersenen zitten. Wat blijkt is dat ze zich richten op de mitochondriën, de energiefabriekjes in je cellen die er onder meer voor zorgen dat je hersenen blijven draaien.

De nanoplastics blijken de energiestroom in de mitochondriën te blokkeren. Specifiek saboteren ze de elektronentransportketen, een soort lopende band die energie produceert in je cellen. De nanoplastics nestelen zich in de membranen van de mitochondriën en hinderen een belangrijke schakel, ubiquinon, die elektronen doorgeeft.

Niet alle processen in de mitochondriën krijgen een klap. De nanoplastics richten zich heel selectief op specifieke onderdelen van de energiefabriek. Vooral de mitochondriën in synapsen, die zorgen voor de communicatie tussen hersencellen, zijn extra gevoelig. En dat is slecht nieuws, want als die communicatie hapert, kun je problemen krijgen met denken, leren en onthouden.

De hoeveelheid nanoplastics die de onderzoekers gebruikten was veel hoger dan wat je nu waarschijnlijk binnenkrijgt. Maar zelfs bij lagere concentraties zien ze al effecten. En dat is zorgwekkend, want eerdere studies bij dieren lieten zien dat nanoplastics kunnen leiden tot angst, geheugenproblemen en andere hersenklachten. Vooral voor kinderen, ouderen en mensen met een kwetsbaarder brein kan dit een probleem zijn.

Bron: Journal of Hazardous Materials: Plastics