Dit zijn de meest angstaanjagende kerstaankopen

zaterdag, 20 december 2025 om 16:31

Mensen worden het meest angstig wanneer ze dingen kopen die voor iemand anders zijn. Of je nou een boek koopt of een t-shirt: het moet de smaak zijn van de ontvanger. Nog erger is het als het een geschenk is voor meer personen. Zoals een bon voor een avondje uit, of kaartjes voor een voorstelling of film.

Professor Margaret Campbell, medeauteur van een onderzoek over gevers-angst:

“Je voelt je meer verantwoordelijk wanneer je dit soort beslissingen neemt en je hebt minder vertrouwen in je vermogen om het goed te doen, dus maak je je zorgen dat je een verkeerde keuze maakt terwijl je graag beiden gelukkig wilt maken.”

Beslissen voor ‘ons’

Meer dan 2000 mensen in het onderzoek rapporteerden over hun mate van angst bij het kiezen van verschillende producten en diensten voor zichzelf, voor anderen of voor gezamenlijk plezier.

Uit de resultaten bleek dat het kopen van goederen of diensten die worden gedeeld het meest angst opwekt, vooral wanneer de voorkeuren van de ander onduidelijk zijn of bekend staan als verschillend.

Dit kwam niet door de moeilijkheid van de beslissing, aldus professor Campbell:

“Het fascinerende is dat de angst niet voortkomt uit het feit dat de keuze moeilijker is – het gaat niet om de moeilijkheid van de beslissing.

Het gaat om de extra emotionele last van verantwoordelijkheid.”

Enige kennis van de voorkeuren van de ander verminderde de stress, aldus professor Campbell:

“Mensen voelden zich beter over de keuze wanneer ze niet hoefden te gissen, behalve als ze wisten dat ze niet iedereen tevreden konden stellen.”

Sociale beslissingen

Het uitdagende is dat dit sociale beslissingen zijn, aldus professor Campbell:

“Wanneer je iets kiest om te delen, zoals eten of een film, is dat niet alleen een financiële transactie.

Het wordt een sociale beslissing omdat je probeert rekening te houden met de voorkeuren van iemand anders en wilt voorkomen dat je diegene teleurstelt, maar ook iets wilt kiezen waar je zelf van geniet.”

Als je dus een gestresste shopper wilt helpen, kun je beter een voorkeur aangeven in plaats van te antwoorden met “Het maakt me niet uit” of “Kies maar wat je wilt.”

Als je dingen zegt als “Het maakt me niet uit, kies jij maar”, maak je het de beslisser juist moeilijker en is de kans groter dat hij of zij iets kiest wat hij of zij zelf niet leuk vindt (Kim et al., 2022).

Mensen doen dit meestal in een poging om anderen tevreden te stellen, maar uiteindelijk stellen ze niemand tevreden.

(Als je goedkope kerstcadeau's wil scoren is Marktplaats de plaats meteen na de feestdagen. Misschien zie je jouw cadeau voor oom Kees daar wel staan)