Kanker opsporen met een simpele bloedtest? Wetenschappers komen steeds dichterbij

De sleutel tot deze doorbraak zijn minuscule blaasjes die exosomen heten. Dit zijn piepkleine pakketjes, vele malen kleiner dan een menselijke cel, die door al onze cellen worden afgescheiden. Ze drijven rond in ons bloed, urine, speeksel en andere lichaamsvloeistoffen.

Het bijzondere aan deze blaasjes is dat ze een soort moleculaire vingerafdruk van hun moedercel meenemen. Ze bevatten eiwitten, stukjes genetisch materiaal en andere stoffen die precies weerspiegelen wat er in die cel gebeurt. En dat geldt dus ook voor kankercellen.

Door de inhoud van exosomen te analyseren met geavanceerde technieken kunnen wetenschappers steeds beter herkennen welke blaasjes afkomstig zijn van tumoren.

Zie het als volgt: als je een brief ontvangt, kun je aan de envelop en de inhoud zien wie de afzender is. Zo werkt het ook met exosomen. Kankercellen sturen blaasjes uit met een heel specifieke lading die verschilt van wat gezonde cellen versturen.

Bij darmkanker zijn er bijvoorbeeld al eiwitten gevonden die in verhoogde concentraties voorkomen in exosomen van patiënten. Bij leverkanker, longkanker en alvleesklierkanker geldt hetzelfde. Elk type kanker lijkt zijn eigen herkenbare signatuur te hebben.

De technologie om deze blaasjes te analyseren wordt ook steeds geavanceerder. Kunstmatige intelligentie helpt onderzoekers om patronen te herkennen in de enorme hoeveelheden data die vrijkomen bij dit soort analyses. In sommige studies kon AI met meer dan 90 procent zekerheid onderscheid maken tussen exosomen van kankerpatiënten en gezonde mensen.

Er lopen al klinische proeven om deze aanpak te testen bij onder andere borstkanker, maag- en darmkanker en longkanker. Het uiteindelijke doel is een zogenaamde vloeibare biopsie: kanker opsporen zonder dat er weefsel hoeft te worden afgenomen.

Voordat dit de standaard wordt in ziekenhuizen, moet er wel nog wel wat gebeuren. De methodes om exosomen te isoleren en te analyseren zijn nog niet gestandaardiseerd.

Bron: Clinica Chimica Acta