Wetenschappers ontdekken eindelijk wat er achter de ‘brain fog’ van long covid schuilgaat

De onderzoekers onderzochten dertig patiënten die maanden tot jaren na hun covid-infectie kampten met geheugenproblemen, concentratiestoornissen en vertraagd denken. Met behulp van hersenscanners keken ze naar iets waar nog nooit eerder naar was gekeken bij long covid: de hoeveelheid AMPA-receptoren in de hersenen.

Deze receptoren zijn cruciaal voor hoe de hersencellen met elkaar communiceren. Je kunt ze zien als de ontvangers waarmee hersencellen signalen oppikken. Ze spelen een hoofdrol bij leren, geheugen en alle vormen van informatieverwerking in je hoofd. Bij covid-patiënten was er over vrijwel het hele brein een toename van deze receptoren vergeleken met tachtig gezonde mensen van dezelfde leeftijd.

Dit klinkt misschien gunstig, meer receptoren betekent toch beter functioneren? Helaas niet. De hersenen werken optimaal bij een zorgvuldig evenwicht. Te veel van deze receptoren verstoort de signaalverwerking juist. Interessant genoeg bleek de mate van toename samen te hangen met hoe slecht de patiënten scoorden op geheugentests. Hoe meer receptoren, hoe slechter het geheugen en de naamgeving.

De onderzoekers keken ook naar ontstekingsstoffen in het bloed van de patiënten. Ze ontdekten dat hogere waardes van bepaalde ontstekingsfactoren samenhingen met meer AMPA-receptoren in de hersenen. Dit biedt een mogelijk verklaringsmodel: de ontstekingsreactie na covid zou de receptoren kunnen laten toenemen, wat vervolgens leidt tot verstoorde hersenfunctie.

Gemiddeld ondergingen de deelnemers hun scan bijna twee jaar na hun coronabesmetting, met uitschieters tot vier jaar erna. De aanhoudende veranderingen laten zien dat dit geen tijdelijk effect is dat vanzelf overgaat.

Maar er is hoop: de scan blijkt zo specifiek dat een computeralgoritme met bijna perfecte nauwkeurigheid kon bepalen wie long covid had en wie niet, puur op basis van de hersenbeelden. Dit opent mogelijk de deur naar een objectieve diagnostische test voor een aandoening die tot nu toe vooral gebaseerd was op het verhaal van de patiënt.

En dan is er de behandelings-invalshoek. De onderzoekers opperen dat medicijnen die deze specifieke receptoren remmen, zoals perampanel, een middel dat al gebruikt wordt bij epilepsie, mogelijk zouden kunnen helpen. Dit zou getest moeten worden in toekomstige studies.

Bron: Brain Communications