‘Pallywood’: hoe nepnieuws twijfel zaait over Palestijns leed

Op sociale media duikt steeds vaker de term ‘Pallywood’ op onder beelden uit Gaza. De term, een samentrekking van ‘Palestina’ en ‘Hollywood’, suggereert dat Palestijnen gewelddadige scènes in scène zetten om sympathie op te wekken. Maar klopt dat beeld?

Volgens desinformatie-expert Gwenda Nielen van TNO is het gebruik van deze term een vorm van ‘confirmation bias’. “Mensen zoeken informatie die hun wereldbeeld bevestigt. Wie al sceptisch staat tegenover Palestijnen, is eerder geneigd beelden als nep af te doen.” Dat mechanisme wordt volgens haar actief benut in beïnvloedingscampagnes, waarbij Israël miljoenen investeert in zogenoemde hasbara, het beïnvloeden van publieke opinie. “Het doel is niet per se om je van mening te doen veranderen, maar om twijfel te zaaien”, aldus Nielen.

Die twijfel wordt bewust gevoed, stellen experts. Een voorbeeld is de bewering dat een kalender in een ziekenhuis zou bewijzen dat Hamas daar gijzelaars bewaakte. Uit onderzoek bleek echter dat het ging om een gewone weekplanning zonder enige militaire betekenis.

Factcheckers zoals Thomas van Linge zien sinds het uitbreken van de oorlog in oktober 2023 een sterke toename in het gebruik van ‘Pallywood’. “Het speelt in op de wens van mensen om de harde realiteit niet onder ogen te hoeven zien”, zegt hij. “Als je kunt geloven dat het nep is, hoef je er emotioneel niet bij stil te staan.”

Er gaan inderdaad valse beelden rond op sociale media, maar vaak blijken die helemaal niet uit Gaza te komen. Zo bleken zogenaamd bewegende ‘lijkzakken’ afkomstig van een Egyptisch protest uit 2013 en was een jongen met een telefoon in werkelijkheid verkleed voor Halloween in Thailand.

Journalistiek docent Peter Burger ziet dat beelden uit Gaza strenger worden beoordeeld dan uit andere conflictgebieden. “Er heerst een hardnekkig wantrouwen tegenover Palestijnse bronnen.” Zelfkritiek is volgens hem belangrijk: “Als er geen duidelijke bron is, of het komt van een dubieus account, negeer het dan liever.”

De opkomst van AI maakt het steeds lastiger om echte van gemanipuleerde beelden te onderscheiden. De oproep van experts is daarom eensgezind: vertrouw op gerenommeerde organisaties als Bellingcat of Human Rights Watch en wees op je hoede voor desinformatie die zich vermomt als ‘kritische blik’.

Bron: RTL Nieuws