Onder de Noordzee, vlak bij Noorwegen, hebben onderzoekers gigantische structuren ontdekt die allesbehalve logisch lijken. Deze mysterieuze zandheuvels, waarvan sommige kilometers breed zijn, blijken te zijn ontstaan door een nog nooit eerder waargenomen geologisch proces.
Volgens een nieuwe studie in het vakblad Communications Earth and Environment zijn deze heuvels miljoenen jaren geleden naar beneden gezakt. Tijdens dat proces hebben ze lichtere, oudere lagen van zogeheten "biologische slijk" omhoog gedrukt. Dit slijk bestaat grotendeels uit versteende resten van piepkleine zeediertjes.
Dat is vreemd, want normaal liggen oudere lagen dieper dan jongere. Hier lijkt de geologische tijdlijn te zijn omgedraaid. De wetenschappers doopten de omgekeerde structuren “sinkites” (de gezonken zandheuvels) en “floatites” (de opgestegen slijklagen).
Zand als vloeistof
Hoe dit precies kon gebeuren? Waarschijnlijk speelden aardbevingen of drukverschillen een rol. Het zand leek zich tijdelijk als een vloeistof te gedragen en gleed onder de lichtere lagen door.
De ontdekking is niet enkel voor wetenschappers met een heel niche interesseveld interessant, maar is ook relevant voor de toekomst. De regio wordt onderzocht als potentiële opslagplek voor CO2. Maar voordat we broeikasgassen ondergronds opslaan, is het cruciaal te weten hoe stabiel zo’n bodem is. De onverwachte bewegingen van zand en slib laten zien dat die stabiliteit minder vanzelfsprekend is dan gedacht.