Er is verrassend nieuws uit het noordpoolgebied: de dramatische afname van het zee-ijs lijkt de afgelopen twintig jaar te zijn gestopt. Sinds 2005 is er geen noemenswaardige daling meer te zien. Dat klinkt hoopvol, maar wetenschappers waarschuwen dat dit slechts een tijdelijke pauze is.
Onderzoekers wijzen op natuurlijke schommelingen in oceaanstromingen die tijdelijk minder warm water naar het poolgebied brengen. Daardoor lijken de opwarmingseffecten even te worden “gemaskeerd”. Maar zodra dit effect omslaat – waarschijnlijk binnen vijf tot tien jaar – kan het smelten juist versnellen, mogelijk gaat het dan zelfs twee keer zo hard.
Nog steeds de helft kwijt
Belangrijk om te benadrukken: het zee-ijs komt niet terug. In september, wanneer de ijsbedekking jaarlijks het kleinst is, is het oppervlak sinds 1979 gehalveerd. Ook wordt het ijs dunner: sinds 2010 neemt de gemiddelde dikte in oktober elk jaar met zo’n 0,6 centimeter af.
Professor Andrew Shepherd van de Northumbria University zegt hierover: “Zelfs als het oppervlak niet verder afneemt, zien we dat het volume van het ijs blijft krimpen.”
Volgens dr. Mark England van de University of California heeft deze onverwachte pauze ons slechts “een beetje extra tijd” gegeven. “Tien tot vijftien jaar geleden werd er nog gesproken over een ijsvrije Noordpool rond 2020. Dat scenario is nu verschoven, maar zodra de natuurlijke variatie omslaat, komt de versnelling terug en dat is geen goed nieuws.”
De onderzoekers benadrukken dat dit patroon niet uitzonderlijk is. Klimaatmodellen laten zien dat zulke tijdelijke trendbreuken kunnen voorkomen, maar altijd gevolgd worden door een nieuwe daling.
Geen excuus om achterover te leunen
Dat het smelten even minder snel gaat, betekent niet dat de klimaatcrisis voorbij is. Professor Julienne Stroeve van University College London berekende dat er nog altijd 2,5 vierkante meter zee-ijs verdwijnt voor elke ton CO2 die wij uitstoten.
Bovendien zorgt minder zee-ijs voor een gevaarlijk effect: de donkere oceaan absorbeert meer warmte dan het witte ijs, waardoor de opwarming versnelt. Dat heeft grote gevolgen voor zowel mens als natuur in het poolgebied en daarbuiten.
Of zoals England het verwoordt: “Klimaatverandering is onmiskenbaar, door de mens veroorzaakt en blijft een serieuze bedreiging. Deze vertraging verandert daar niets aan.”