Woon je in de buurt van een boerderij dan kom je in aanraking met meer dan 100 pesticiden

Boeren én burgers in Europa blijken dagelijks in contact te komen met een breed scala aan pesticiden. Dat blijkt uit een grootschalige studie in tien landen, waaronder Nederland. Meer dan zeshonderd vrijwilligers werkten mee aan het onderzoek, dat werd uitgevoerd in het kader van het Europese Sprint-project. Wetenschappers verzamelden sporen van bestrijdingsmiddelen uit onder andere bloed, urine en zelfs ontlasting.

Hoewel de hoeveelheid per afzonderlijk middel binnen de vastgestelde grenzen blijft, maken onderzoekers zich zorgen over de opstapeling van stoffen. “Ons advies is om die blootstelling structureel in de gaten te houden, op Europese schaal”, zegt toxicoloog Paul Scheepers van de Radboud Universiteit in de Volkskrant.

De huidige Europese regelgeving kijkt vooral naar individuele pesticiden en toetst vooraf hoeveel een boer bijvoorbeeld mag gebruiken. Maar volgens de onderzoekers zegt dat weinig over de werkelijkheid, waarin mensen juist met mengsels van stoffen te maken hebben, via voeding, lucht of huisstof.

Bijzonder is dat de studie ook sporen van verboden middelen aantrof, zoals de insecticide chlorpyrifos, die al vijf jaar niet meer gebruikt mag worden. Opvallend is bovendien dat niet alleen boeren zelf een hoge dosis pesticiden in hun lichaam dragen. Ook mensen die niet op een boerderij wonen, zoals gezinnen met huisdieren, blijken vaak sporen van bestrijdingsmiddelen op te bouwen. “We troffen bij de deelnemers bijvoorbeeld fipronil aan op speciaal voor deze meting gemaakte polsbandjes die mensen een week lang droegen”, aldus Scheepers.

Er werden in totaal meer dan honderd verschillende pesticiden aangetroffen bij boerderijen en huizen in de buurt. Wat die stoffen precies doen in het lichaam, wordt nu verder onderzocht. Toxicologen gaan in vervolgstudies kijken of het mengsel van toegestane middelen extra risico’s oplevert, bijvoorbeeld voor vruchtbaarheid en zwangerschap. Een mogelijk versterkend ingrediënt werd al aangetroffen: piperonyl butoxide. Dat maakt insecticiden langduriger actief – nuttig voor gewasbescherming, maar ongewenst voor mensen.

“Een goede risico-inschatting begint met karakteriseren waaraan mensen echt worden blootgesteld”, zegt hoogleraar Hans Kromhout van de Universiteit Utrecht. Want al zijn er (nog) geen harde bewijzen voor acute gezondheidsrisico’s, duidelijk is wél dat onze leefomgeving steeds meer chemische mengsels bevat.

Bron: De Volkskrant