Alaska-top: de berg heeft een muis gebaard (en een menu)

Het zou het (begin van) het einde van de oorlog worden. Eindelijk zou de top-dealmaker zijn kunsten op hoog niveau vertonden. Er kwam niks. Het meest opmerkelijke waren de vergeten geheime papieren in een hotel.

Ondanks bijna drie uur overleg kwam er geen plan of concreet akkoord om een einde te maken aan de inmiddels meer dan drie jaar durende oorlog. Poetin legde uit wat hij wilde - dat Oekraïne zich neerlegt bij de wensen van Moskou - en Trump zei dat hij het zou doorgeven aan Kiev en Europa

Poetin koos als eerste het woord tijdens de korte persconferentie en liet via diplomatieke taal doorschemeren dat Rusland ‘oprecht geïnteresseerd is in vrede’ maar wees tegelijkertijd met de vinger naar Kiev en Europese hoofdsteden, die vooral niet mochten ‘provoceren’. Hij bleef herhalen dat alle oorzaken van het conflict moeten worden weggenomen, waarmee hij iedere directe stap naar vredesonderhandelingen ontwijkt. Ook benadrukte hij, ter bevestiging van Trumps eigen woorden, dat de oorlog in 2022 niet begonnen zou zijn als Trump toen president was geweest.

Trump, op zijn beurt, probeerde het resultaat te ‘framen’ als deels succesvol en sprak over ‘veel progressie’ zonder details te geven. Echter, zijn slotopmerking: “We zijn er nog niet, maar we hebben een goede kans” onderstreepte vooral het uitblijven van concrete afspraken. Tevens kondigde hij aan NAVO en president Zelensky bij te praten.

Deze ontmoeting had vooral een sterk symbolisch karakter. Interne onvrede over het uitblijven van een akkoord was merkbaar, maar Biden, Zelensky en westerse leiders kunnen opgelucht ademhalen dat er géén deal gesloten is ten koste van Oekraïne. Poetin hield vast aan zijn eis: erkenning van de Russische aanspraak op vier deels bezette regio’s én de Krim. Kiev vreest nog altijd dat het ondanks alles buiten spel wordt gezet bij toekomstige onderhandelingen.

De diplomatieke show rondom de ontmoeting was compleet, met rituele handdrukken en intens media-optreden. Opmerkelijk was dat Poetin voor het eerst sinds het begin van de oorlog op westers grondgebied verscheen, ondanks het internationale arrestatiebevel tegen hem. Trump toonde zich gastvrij en omarmde het diplomatieke spel, maar zijn doel – een directe trilaterale ontmoeting met Poetin én Zelensky – bleef eveneens onbereikbaar.

De top in Alaska eindigde dus met vooral veel schijnvertoon en weinig inhoudelijke progressie. Oekraïne blijft afhankelijk van steun en diplomatiek overleg en kreeg geen garantie, maar kan voorlopig opgelucht ademhalen: geen deal zonder Oekraïense inbreng.