We overschatten onszelf massaal; en jongeren trappen nog het makkelijkst in online oplichting

Online oplichting evolueert razendsnel en dat is te merken: uit nieuw onderzoek blijkt dat 9 van de 10 Nederlanders digitale scams niet altijd herkent. Toch denkt de helft van ons dat we juist heel goed zijn in het doorzien van oplichters.

Die zelfoverschatting is een van de grootste gevaren, blijkt uit onderzoek, uitgevoerd door Verlan in opdracht van de Rijksoverheid. Het opvallende is dat Nederlanders jonger dan 34 jaar ervan overtuigd zijn dat ze oplichters er zo uit kunnen pikken, maar in de praktijk klikken ze sneller op foute links dan 55-plussers. De meest digitaal vaardige groep is dus tegelijk de kwetsbaarste.

De tijd dat je een nepbericht herkent aan kromme zinnen en overduidelijke taalfouten, kun je volgens experts wel vergeten. Geen Nigeriaanse prinsen meer die je via de mail willen overhalen om hun fortuin via jou veilig te stellen. Dankzij AI worden frauduleuze berichten zo goed dat zelfs professionals kunnen gaan twijfelen.

Minister van Justitie en Veiligheid Foort van Oosten waarschuwt: “Online oplichting is steeds moeilijker herkenbaar. Doordat het verschil tussen echt en nét echt zo klein is, en veel mensen zichzelf overschatten, lopen we meer risico dan we vaak denken.”

In het onderzoek kregen deelnemers niet alleen e-mails en WhatsApp-berichten te zien, maar ook een levensechte deepfake van illusionist Victor Mids. De helft van de Nederlanders zag niet dat deze video nep was.

Gelukkig zijn er nog signalen die verraden dat iets niet klopt. De belangrijkste is de tijdsdruk die op je wordt gelegd door de scammers. "Online oplichters proberen je te overtuigen snel te handelen, bijvoorbeeld om een noodsituatie af te wenden, of omdat een product bijna uitverkocht is. Door deze tijdsdruk kun je niet meer kritisch nadenken. Dus moet er per se snel gehandeld worden? Wees dan alert en doe een stap terug", legt cybercrime-specialist Yoanne Spoormans uit aan Bright.

De boodschap is duidelijk: niemand is immuun. Wie denkt dat hem of haar het nooit zal overkomen, loopt juist het grootste risico.

Bron: Bright