Inspecties: kinderen krijgen onvoldoende begeleiding in jeugdzorg

UTRECHT (ANP) - Kinderen krijgen in de jeugdzorg en de pleegzorg niet de hulp die ze nodig hebben. Hun begeleiders hebben vaak geen goed zicht op hun veiligheid en de kinderen moeten vaak veel te lang wachten op hulp. Instellingen werken ook niet goed met elkaar samen. Dat concluderen de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) en de Inspectie Justitie en Veiligheid (IJV).

De beide inspecties hebben de jeugdzorg onderzocht nadat een pleegmeisje in Vlaardingen ernstig was mishandeld door de mensen bij wie ze was ondergebracht. "De kans is heel klein dat zoiets extreems en langdurigs opnieuw kan gebeuren", zegt IGJ-hoofdinspecteur Angela van Putten. Maar de problemen rond die zaak "zien we breder terug, er zijn kinderen van wie we niet weten hoe het met ze gaat", aldus Van Putten.

IJV-hoofdinspecteur Hans Faber zegt dat hij in 2019 dezelfde oproep deed. "Ik heb een déjà-vugevoel. De bittere conclusie is dat er in zes jaar tijd niet echt verbetering is voor kinderen. Dat is een wrange constatering." Volgens hem "rolt het balletje, maar om eerlijk te zijn lijkt een oplossing eerder verder weg dan dichterbij".

Jeugdzorgmedewerkers doen wat ze kunnen, zegt hij, "maar ze hebben te werken met een systeem dat niet werkt. Er is van alles te weinig. Te weinig personeel, te weinig aanbod van passende hulp, te weinig betekenisvol contact met kinderen en ouders."

Volgens Van Putten heeft het niet alleen met geld te maken. "Ook met de complexiteit van het stelsel. Met een bureaucratie die ermee gepaard gaat." Daarnaast noemt ook zij het personeelstekort. Dat komt mede doordat medewerkers hun motivatie kwijtraken en ander werk zoeken. "Ze moeten het gevoel hebben dat ze echt een verschil kunnen maken, dat ze niet alleen maar aan het rondbellen zijn."

De inspecties erkennen dat ze niet meer kunnen doen dan een oproep. "We kunnen niet zeggen: we leggen alles stil en geen enkele jongere gaat meer naar een instelling. Het is een bestuurlijk probleem, dat kunnen wij niet afdwingen", stelt Faber. Van Putten voegt toe dat de IGJ al niet meer handhaaft wanneer een instelling zich buiten haar schuld niet aan de wet houdt. "De grenzen van toezicht zijn bereikt. De oplossing zit niet in inspecteren."

Een oplossing hebben de inspecties ook niet paraat. Van Putten: "Als het eenvoudig oplosbaar was, had iedereen de oplossing al wel bedacht. Het heeft te maken met de manier waarop we de zorg georganiseerd hebben. We moeten andere afspraken met elkaar maken."