Hoe slijp ik mijn schaatsen? Zo doe je het zelf stap voor stap

Ineens ligt er ijjs. En dannog wel op de dagen dat de bedrijven waar je je schaatsen kunt laten slijpen dicht zijn. Wat te doen?

Scherpe schaatsen maken het verschil tussen wegglijden en echt snijden door het ijs. In deze praktische gids lees je hoe je je schaatsen stap voor stap in topconditie brengt — zonder ingewikkelde machines of dure vaktermen.

Met een losse (diamant)wetsteen kun je na het schaatsen de ijzers voorzichtig honen terwijl je de schaatsen bijvoorbeeld recht tegen een tafelrand of stevige plank aan zet. Je haalt de steen dan met lichte druk in de lengterichting over het ijzer om kleine beschadigingen te “strijken” en de rand weer gelijkmatig te maken, zonder echt veel materiaal weg te nemen. Je hebt geen wetsteen of slijpsteen? Misschien heeft de buurman er een.

Botte schaatsen herken je meteen. Je glijdt weg bij het afzetten en hebt minder controle in de bochten. Door regelmatig te slijpen houd je grip, ga je soepeler door de bochten en hoef je minder kracht te zetten. Bovendien slijten scherpe ijzers gelijkmatiger, waardoor ze langer meegaan. Fanatieke schaatsers slijpen vaak na elke tien uur op het ijs, recreanten iets minder vaak. Rijd je veel op natuurijs, waar zand en vuil het staal aantasten, dan is extra onderhoud zeker geen overbodige luxe.

Voor het slijpen heb je een slijpblok nodig waarin je de schaatsen stabiel kunt klemmen, met de ijzers naar boven gericht. Daarnaast gebruik je een slijpsteen met een grove en een fijne kant, een afbraamsteen om bramen te verwijderen en een zachte doek om alles schoon te houden. Wie het nauwkeurig wil doen, polijst tot slot met een fijne diamantsteen.

Zet het slijpblok op een stevige tafel en controleer of beide schaatsen precies parallel liggen. Maak de ijzers schoon en verwijder zand of roest. Begin met de grove kant van de steen om vorm en scherpte terug te brengen. Beweeg de steen rustig, diagonaal over de lengte van het ijzer, met lichte druk. Draai het blok vervolgens om en herhaal dit, zodat je beide kanten gelijkmatig behandelt.

Na een paar halen voel je een kleine braam langs de zijkant van het ijzer — dat betekent dat je goed zit. Wissel daarna naar de fijne kant van de steen en maak dezelfde bewegingen met minder druk. Werk tot de randen overal gelijkmatig glad zijn.

Controleer vervolgens of de braam overal voelbaar is en verwijder hem met het afbraamsteentje door zacht langs de zijkant te gaan. Houd het steentje vlak, zodat je de randen niet afrondt. Wie extra netjes wil werken, kan nog polijsten met een fijne diamantsteen tot het ijzer mooi glanst.

Een goed geslepen schaats voelt scherp maar niet rafelig. Het ijzer is recht, zonder golvende stukken of bramen. Je merkt het meteen op het ijs: de schaats “pakt” beter, geeft meer grip en glijdt soepeler. Dat levert niet alleen meer snelheid op, maar ook meer controle in de bochten.

Als je merkt dat je schaatsen scheef slijten of je twijfelt over de ronding, laat ze dan één keer per seizoen controleren door een vakman. Zo weet je zeker dat de basis goed blijft.

Bij beginners gaat het slijpen vaak mis door te hard te drukken of te weinig aandacht te besteden aan de stand van het blok. Daardoor wordt het ijzer ongelijk of hol. Ook een vuile of versleten slijpsteen zorgt voor problemen; die slijpt het ijzer golvend in plaats van vlak. Neem dus de tijd om je steen schoon te houden en regelmatig te controleren.