Wat is dat eigenlijk: een goede jeugd?

vrijdag, 26 december 2025 om 8:33

bijgewerkt om vrijdag, 26 december 2025 om 8:35

We willen onze kinderen een 'goede jeugd' bezorgen. Maar wat is dat? De Suddeutsche Zeitung verdiepte zich er in vanwege Kerstmis.

Een goede jeugd is volgens filosoof en pedagoog Johannes Drerup (van de Amsterdamse VU) geen perfecte, altijd gelukkige jeugd, maar een kindertijd die aan een paar minimale voorwaarden voldoet:

materiële basiszekerheid

liefdevolle relaties, onderwijs

ruimte om te spelen

zekere mate van autonomie.

Ouders hoeven daarvoor niet vlekkeloos te zijn, maar wél voldoende aandacht, veiligheid en vrijheid bieden – thuis én in de wereld buiten het gezin.

Kern: vijf voorwaarden voor een goede jeugd

Drerup en collega Gottfried Schweiger onderscheiden vijf “goederen” die minimaal aanwezig moeten zijn om over een goede jeugd te kunnen spreken. Het gaat nadrukkelijk niet om een ideaalplaatje, maar om een jeugd die “goed genoeg” is en niet slecht. (Was ist eine gute Kindheit?)

Materiële goederen: lichamelijke integriteit, voldoende voeding, een veilig dak boven het hoofd en bescherming tegen geweld.
Relationele goederen: een veilige, niet‑pathologische band met ten minste één belangrijke volwassene, met liefde, zorg en aandacht.
Onderwijsgroepen: basisvaardigheden als lezen, schrijven en rekenen en elementaire kennis van de wereld.
Intrinsieke waarden van kind‑zijn: ruimte voor vrij spelen, fantasie, ‘in andere werelden duiken’ en vriendschappen met andere kinderen.
Autonomie als metagoed: kinderen hebben een soort “proto‑autonomie”; hun projecten en voorkeuren moeten serieus genomen worden, zonder indoctrinatie of geweld.

Geluk is niet genoeg

Een opvallende stelling van Drerup: een goede jeugd is meestal ook een gelukkig leven, maar niet elke subjectief “gelukkige” jeugd is moreel goed. Kinderen blijven vaak loyaal aan ouders, zelfs bij mishandeling of misbruik, en kunnen toch momenten van geluk ervaren

Vrijheid, overbescherming en de digitale wereld

Drerup wijst op onderzoek naar de “gecontroleerde kindertijd”, waarin kinderen minder vrijheid hebben dan eerdere generaties. Overbezorgde ouders kunnen kinderen het gevoel geven dat de wereld buiten extreem gevaarlijk is, wat samenhangt met de hyper‑beschermende opvoedstijlen die ook psycholoog Jonathan Haidt bekritiseert. (Social media, overprotectiveness hinder children's mental growth, researcher says)

Ontspannen ouderschap: geen rocket science

Veel hedendaagse ouderdiscoursen suggereren dat ouderschap vooral een last is – met modewoorden als “mentale belasting” en het idee dat je het nooit goed genoeg doet. Drerup ziet dat als een bijwerking van individualisering en kitscherige pedagogische idealen, terwijl de kern veel eenvoudiger is. (Neuerscheinung: Was ist eine gute Kindheit?)

Het draait om aandacht voor het kind, je in zijn perspectief verplaatsen, respect tonen en zorgen voor basisveiligheid en onderwijs.