In tijden van onzekerheid, zoals een economische crisis, snakken we naar chips, chocola en vettige hamburgers. Nieuw onderzoek onthult waarom: ons brein is geprogrammeerd om in onzekere tijden te kiezen voor calorierijk voedsel.
Wetenschappers van Texas A&M International University ontdekten dat mensen automatisch naar calorierijk voedsel grijpen als ze zich zorgen maken over de toekomst. Het onderzoek werd gepubliceerd in het vakblad Food Quality and Preference. Voor onze voorouders was het slim om te kiezen voor energierijk voedsel, zoals vet vlees of zoete vruchten, omdat dat meer kans op overleving bood in tijden van schaarste.
De onderzoekers ontdekten dit door speciale apparatuur te gebruiken om de oogbewegingen van 142 mensen te volgen terwijl ze keken naar afbeeldingen van voedsel: telkens één calorierijk item (zoals een donut) naast een caloriearm item (zoals een appel). De proefpersonen kregen eerst scenario’s voorgeschoteld: een veilige, welvarende situatie, een economische crisis met werkloosheid en huisuitzettingen, of een gevaarlijke omgeving met geweld.
We houden van calorierijk voedsel
In alle gevallen keken mensen sneller en langer naar calorierijk voedsel en vonden ze het aantrekkelijker, ongeacht hoe hongerig ze waren of wat hun achtergrond was. Maar vooral bij economische onzekerheid was de drang naar calorierijk voedsel sterk. Mensen die verwachtten dat voedsel in de toekomst schaars zou worden, keken het langst naar snacks en beoordeelden die als extra verleidelijk.
Bij scenario’s met geweld, zoals oorlog, gebeurde dit verrassend genoeg niet. Economische stress lijkt ons brein te triggeren om te ‘hamsteren’ voor slechte tijden, terwijl geweld andere reacties oproept. In veilige situaties was het omgekeerde zelfs waar: mensen met zorgen over voedselschaarste keken juist meer naar caloriearme opties, omdat hun brein dan minder drang voelde om energie op te slaan.
Oerinstinct in de moderne wereld
De bevindingen sluiten aan bij een evolutionaire theorie die verklaart hoe mensen hun gedrag aanpassen aan hun omgeving. In onvoorspelbare tijden kiezen we voor snelle beloningen, zoals calorierijk voedsel, in plaats van langetermijnplanning. Dit instinct was ooit levensreddend, maar in een wereld vol supermarkten en fastfoodketens leidt het vaak tot ongezonde keuzes. De onderzoekers willen nu verder kijken of andere vormen van stress, zoals rivaliteit met anderen, hetzelfde effect hebben op ons eetgedrag.