Wetenschappers lossen 700 jaar oude moord op met DNA en forensisch onderzoek

Het skelet blijkt van Hertog Béla van Macsó te zijn, een kleinzoon van de Hongaarse koning Béla IV. De hertog leefde van circa 1245 tot 1272 en had een bewogen politiek leven achter de rug. Dat ontdekten onderzoekers met moderne forensische technieken.

Om zeker te weten dat het echt om Béla ging, analyseerden de onderzoekers het DNA dat op de botten werd gevonden. Ze vergeleken het genetisch materiaal met dat van andere bekende middeleeuwse royals. Het Y-chromosoom, dat van vader op zoon wordt doorgegeven, kwam overeen met de dynastie waar Béla's vader uit kwam. Het mitochondriaal DNA, dat via de moederlijn gaat, paste bij zijn Byzantijnse voorouders van moederszijde. Maar het meest overtuigende bewijs kwam van een speciale techniek die kijkt naar identieke DNA-stukken. Deze analyse toonde aan dat Béla een achter-achterkleinzoon was van koning Béla III van Hongarije.

Het forensisch onderzoek van de botten onthulde een gruwelijk verhaal. De onderzoekers vonden maar liefst 26 verwondingen die rond het moment van overlijden waren toegebracht. Door de richting, hoek en diepte van de snijwonden te bestuderen, konden ze de moordscène reconstrueren. Béla werd aangevallen door minstens drie personen met zwaarden, die hem van verschillende kanten benaderden. De aanval begon toen hij nog stond en ging door toen hij al op de grond lag.

Historische bronnen bevestigen dit verhaal. In 1272 werd Béla uitgenodigd voor een vergadering in het klooster, maar in plaats daarvan liep hij in een hinderlaag. Hij was een potentiële kandidaat voor het regentschap of zelfs de troon, nadat koning Stefanus V onverwacht was gestorven. Een groep edelen die de jonge koning Ladislaus IV steunden, zag Béla als een bedreiging. Ze lokten hem naar het eiland en vermoordden hem daar. Met zijn dood werd niet alleen een politieke rivaal uitgeschakeld, maar ook zijn enorme landgoed kon worden verdeeld.

Het onderzoek laat ook andere details zien over Béla's leven. Uit zijn tanden bleek dat hij veel tarwe en gerst at, passend bij zijn hoge status. Zijn gebit toonde aan dat hij geboren werd in de regio Macsó (nu in Servië) maar later verhuisde naar de omgeving van Boedapest. Ook bleek dat hij toegang had tot vis en andere luxe voedingsmiddelen.

Dit onderzoek is bijzonder omdat het de eerste genetische identificatie is van een middeleeuwse royal waarbij zoveel verschillende technieken zijn gecombineerd.

Bron: Forensic Science International: Genetics