Een dagelijks pilletje dat je lichaam helpt schadelijke PFAS kwijt te raken, daar wordt nu hard aan gewerkt door wetenschappers van de Universiteit van Cambridge. Ze ontdekten dat bepaalde darmbacteriën PFAS uit het lichaam kunnen helpen verwijderen.
PFAS (per- en polyfluoralkylstoffen) worden al decennialang gebruikt om producten water-, vet- en vuilafstotend te maken. Denk aan regenjassen, pannen met antiaanbaklaag, pizzadozen en cosmetica. Handig, maar met een hoge prijs: de stoffen stapelen zich op in ons lichaam en zijn in verband gebracht met ernstige gezondheidsproblemen, zoals kanker, vruchtbaarheidsproblemen, verminderde weerstand en nierziekten. Ze worden niet voor niets ‘forever chemicals’ genoemd: ons lichaam doet er jaren over om ze kwijt te raken, als dat al lukt.
De Cambridge-onderzoekers onderzochten hoe het microbioom – de gemeenschap van bacteriën in onze darmen – reageert op diverse voedselverontreinigingen. Daarbij ontdekten ze per toeval dat sommige bacteriën in staat zijn PFAS op te nemen en via de ontlasting uit te scheiden. Bij muizen met een gemanipuleerd darmmicrobioom lukte het zelfs om tot 74 procent van bepaalde PFAS (zoals PFNA) af te voeren. De grotere, gevaarlijkere PFAS bleken het beste aangepakt te worden.
Hoe dat precies werkt, is nog niet duidelijk. De onderzoekers vermoeden dat de bacteriën de chemicaliën actief opnemen en met een soort ‘pompmechanisme’ weer uit hun cellen duwen, waardoor het lichaam ze makkelijker kan uitscheiden. Een mechanisme dat bacteriën vaker inzetten om bijvoorbeeld antibiotica of andere gifstoffen te lozen.
Ontwikkeling probioticum
Op basis van deze bevindingen heeft het team een start-up opgericht: Cambiotics. Het doel is een probioticum te ontwikkelen dat mensen kan helpen PFAS sneller kwijt te raken. Maar medeonderzoeker Anna Lindell waarschuwt dat dit géén excuus mag zijn om het grote probleem te negeren: “Dit mag geen vrijbrief worden om andere duurzame oplossingen uit te stellen of de PFAS-crisis te bagatelliseren.”
Toch biedt het hoop. Voor het eerst lijkt het mogelijk dat onze eigen darmflora een rol kan spelen in het opruimen van deze hardnekkige vervuilers. Of we binnenkort echt een ‘ontgiftingspil’ tegen PFAS kunnen slikken, moet nog blijken. Maar de wetenschap is op de goede weg.