Dit ene simpele woord kan een derde van de dementiegevallen voorkomen

Elke drie seconden krijgt ergens ter wereld iemand de diagnose dementie. Op dit moment gaat het wereldwijd om zo’n 50 miljoen mensen en naar verwachting loopt dit aantal op tot ruim 130 miljoen in 2050. Gelukkig zijn er manieren om de kans op de ziekte te verkleinen.

Volgens een rapport van de Lancet Commission uit 2024 kan bijna een derde van de gevallen worden voorkomen door veertien bekende risicofactoren aan te pakken, zoals hoge bloeddruk, roken, obesitas en diabetes. Maar veertien losse factoren zijn lastig om te onthouden, laat staan jarenlang consequent op te volgen. Daarom pleiten onderzoekers voor een eenvoudig en helder model dat iedereen kan toepassen: SHIELD.

SHIELD staat voor Sleep, Head injury prevention, Exercise, Learning en Diet – vijf pijlers die samen de belangrijkste overlappende risicofactoren dekken.

Slaap
Goed slapen is essentieel voor het brein. Wie structureel minder dan vijf uur per nacht slaapt of vaak wakker wordt, vergroot de kans op geheugenproblemen en ophoping van schadelijke eiwitten in de hersenen. Bovendien verhoogt slecht slapen het risico op depressie en obesitas, die beide ook met Alzheimer in verband worden gebracht.

Hoofdletsel voorkomen
Klappen tegen het hoofd zijn gevaarlijker dan gedacht. Niet alleen bij contactsporten, maar ook bij ongelukken of huiselijk geweld kan hersenletsel ontstaan dat later het risico op Alzheimer verhoogt. Betere veiligheidsmaatregelen en bewustwording zijn daarom cruciaal.

Beweging
Regelmatig bewegen is misschien wel het krachtigste wapen tegen Alzheimer. Het helpt bij het reguleren van gewicht, cholesterol en bloeddruk en stimuleert de groei van hersencellen. Zelfs kleine hoeveelheden dagelijkse beweging maken verschil.

Blijven leren
Levenslang leren vergroot de cognitieve reserve: de buffer die het brein helpt beter te functioneren ondanks schade of ouderdom. Dat kan door formeel onderwijs, maar ook door nieuwe talen, muziek of andere uitdagende hobby’s.

Voeding
Een gezond dieet ondersteunt de hersenfunctie. Vooral het mediterrane eetpatroon, rijk aan groenten, fruit, volkoren granen, noten, vis en olijfolie, blijkt gunstig. Het gaat niet om één wondermiddel, maar om een totaalpakket dat ontstekingen vermindert en de bloedvaten gezond houdt.

Bron: Science Alert