"Ik ben psychiater en dit is het eerste wat me aan u opvalt."

Een psychiater kijkt anders naar u dan uw collega of buurman. Waar u misschien let op kleding of leeftijd, registreert een professional in fracties van seconden signalen die iets zeggen over belastbaarheid, stress en hoe u in het leven staat. De Franse psychiater Marine Colombel zegt bijvoorbeeld dat ze bij veel mensen eerst op hun schoenen let, omdat die iets verraden over perfectionisme, behoefte aan vrijheid of de drang om bij een groep te horen. “Je leert zoveel over mensen als je naar hun schoenen kijkt.”, legt ze uit.

Ook los van schoenen is de eerste indruk psychologisch zwaar geladen. Onderzoek laat zien dat houding, gezichtsuitdrukking en oogcontact sterke verwachtingen oproepen over iemands betrouwbaarheid en competentie, vaak binnen een paar seconden. Die inschatting kan daarna moeilijk worden bijgesteld, zelfs als de feiten niet helemaal kloppen.

Dat is precies waarom psychiaters hun eigen eerste indruk met argwaan bekijken. Ze weten hoe krachtig die bias is. Toch kan het nuttig zijn om uzelf even te bekijken door hun bril: wat zeggen uw schoenen, uw houding, uw gezicht nog voordat u één woord hebt gezegd?