Drie symptomen verschijnen 24 uur voor de dood

gezondheid
vrijdag, 07 november 2025 om 12:57
bijgewerkt om vrijdag, 07 november 2025 om 13:03
shutterstock_1330807310
De dood zie je aankomen, als die niet plotseling is of door een ongeluk. Je ziet je naaste langzaam naar de dood gaan. De drie meest voorkomende symptomen in de laatste 24 uur voor het overlijden zijn veranderingen in de ademhaling, daling van het bewustzijn en afname van de doorbloeding van het lichaam. Deze signalen zijn door medisch experts uitvoerig beschreven en herkenbaar voor mensen die een stervende begeleiden.
Veranderingen in ademhaling
Op het laatst wordt de ademhaling vaak onregelmatig en stokkend. Soms is er een reutelend geluid door opgehoopt slijm in de keel, wat door de stervende zelf meestal niet als benauwd wordt ervaren. In medische termen noemt men dit de Cheyne-Stokes-ademhaling, waarbij lange pauzes tussen de ademteugen steeds vaker voorkomen. Dit is een duidelijke indicatie dat het einde nabij is.​
Daling van bewustzijn
Het bewustzijn daalt merkbaar. De stervende is vaak nog maar zelden wakker, en glijdt vaak gedurende de laatste uren weg in een coma of diepe slaap. Het contact met de omgeving verdwijnt vrijwel helemaal, maar zachte aanrakingen en geluiden kunnen soms nog geruststellend werken. Rust, stilte en nabijheid zijn dan belangrijk voor zowel de stervende als de naasten.​
Afname van doorbloeding
Een derde symptoom is het koud worden van de extremiteiten, veroorzaakt door het terugtrekken van het bloed naar de vitale organen. Handen, voeten, armen en benen voelen vaak klam en koud aan, met soms paarsblauwe vlekken op de huid. Ook neemt een grauwe gelaatskleur toe, wat later na overlijden weer enigszins bijtrekt.​
Fact: “Bij mensen die gaan sterven is een stokkende en onregelmatige ademhaling meestal een teken dat de dood snel dichterbij komt. De ademhaling valt dan regelmatig stil om daarna met een diepe zucht weer opgang te komen.” (Radboudumc).​

Symptomen (tabel)

SymptoomKenmerkToelichting
AdemhalingOnregelmatig, stokkend, reutelendCheyne-Stokes, niet benauwdradboudumc​
BewustzijnDiepe slaap, comaWeinig tot geen contactthuisarts​
DoorbloedingKou, paarse vlekken op huidTerugtrekkend bloedoverpalliatievezorg​
loading

Loading