De derde AI-fase is van start gegaan: dit is hoe 'agents' ons leven gaan veranderen (en welke prijs we moeten betalen)

Eerst waren er chatbots. Toen kwamen de AI-assistenten. En nu breekt het tijdperk aan van de zogeheten 'AI-agents': systemen die niet alleen taken uitvoeren, maar ook zelfstandig doelen nastreven, samenwerken met andere agents en softwaretools gebruiken. Het zijn net menselijke collega's met een eigen willetje.

De nieuwste ster aan het firmament is de ChatGPT-agent van OpenAI. Deze combineert eerdere tools zoals 'Operator' en 'Deep Research' in een krachtigere vorm. Volgens het bedrijf is het systeem er niet alleen om te praten, maar zeker ook 'om te denken en te handelen'.

Waar chatbots vooral gesprekken voeren en assistenten eenvoudige opdrachten uitvoeren, gaan agents een stap verder. Ze kunnen meerdere stappen vooruit plannen, zelfstandig beslissingen nemen en samenwerken met andere AI-systemen om complexe problemen op te lossen. Denk aan taken als webformulieren invullen, rapporten schrijven of zelfs vastgoed kopen. De Chinese agent 'Manus' demonstreerde onlangs al zijn kunsten.

Maar het systeem werd allesbehalve feilloos. “Agents zijn als digitale collega’s die niet slapen en niet klagen, maar wél soms volledig ontsporen”, zo waarschuwen onderzoekers.

Het is ongelooflijk hoeveel mogelijkheden er zijn met deze nieuwe technologie. Zoekopdrachten uitvoeren, samenvattingen maken, code schrijven, fouten opsporen, marktonderzoek doen: het kan allemaal. Maar de risico’s groeien mee met zijn indrukwekkende cv. OpenAI geeft zijn eigen agent zelfs het stempel 'hoog risico' vanwege de kans dat het systeem kan worden ingezet voor het maken van biologische of chemische wapens.

Project 'Vend' van rivaal Anthropic toont de kwetsbaarheid van zulke systemen maar weer eens aan. Een AI-agent die een snoepautomaat moest beheren, eindigde met een koelkast vol wolfraamkubussen in plaats van snacks.

Toch zijn AI-agents al volop in gebruik. Bij Telstra, het grootste communicatiebedrijf van Australië, besparen medewerkers volgens het bedrijf één tot twee uur per week dankzij AI die vergaderingen samenvat en teksten opstelt. En bouwbedrijven gebruiken een agent om fouten in appartementen op te sporen. Techjournalist Alexander Klöpping legde in april al uit hoe 90% van de marketeers binnenkort hun baan gaat verliezen.

Het is nogal wat: de mens die zijn denkkracht uitbesteedt aan systemen die kunnen hallucineren, fouten maken en belangrijke beslissingen automatiseren zonder toezicht. Bovendien dreigen vooral de startersfuncties op kantoor snel te verdwijnen. Het inkrimpen van het aantal vacatures is nu al te zien in de praktijk. En dan zijn er nog de kosten: krachtige AI verbruikt veel energie. Dat is slecht voor het milieu en kan de prijs voor gebruik fors opdrijven.

Eén ding is zeker: de AI-agent is gearriveerd op de werkvloer en in onze samenleving. Nu is het aan ons om te bepalen hoe en met hoeveel vertrouwen we hem inzetten.

Bron: The Conversation