The Economist: Zo ongezond is de zon nou ook weer niet – in tegendeel

Jarenlang werd ons ingeprent dat we zonlicht koste wat kost moesten vermijden: uv-straling verhoogt immers het risico op huidkanker, versnelt huidveroudering en beschadigt het DNA. Dat kon u ook jaren lezen op Welingelichtekringen.nl (Hier en hier en hier)

Maar nieuwe wetenschappelijke inzichten vertellen een genuanceerder verhaal. Voor wie in Noord-Europa woont – zoals wij – kan het vermijden van de zon juist nadeliger zijn dan we dachten. Uiteraard neemt de kans op huidkanker toe als je te vaak, te lang en onbeschermt in de zon bent. Maar uit de zon blijven is ook schadelijk.

Uit steeds meer onderzoek blijkt dat zonlicht méér doet voor de gezondheid dan alleen het maken van vitamine D. Recente, grootschalige studies laten zien dat mensen met meer zonblootstelling juist een lager risico lopen op hart- en vaatziekten, sommige vormen van kanker en auto-immuunziekten. Een Zweedse onderzoeksgroep volgde maar liefst 30.000 vrouwen twintig jaar lang en ontdekte dat fervente zonaanbidders de helft minder kans hadden om te overlijden dan vrouwen die de zon meden – gecorrigeerd voor leeftijd, sociaal-economische status en gezondheid.

De mogelijke verklaringen? Ten eerste is er vitamine D, maar vermoedelijk spelen andere mechanismen ook een rol. Zonlicht activeert bijvoorbeeld de aanmaak van stikstofoxide in de huid, wat de bloeddruk verlaagt en zo bijdraagt aan een gezonder hart. Daarnaast lijkt zonlicht een positieve invloed te hebben op het immuunsysteem, met gunstige effecten op ziektes als multiple sclerose (MS) en mogelijk zelfs remming van uitzaaiingen bij kanker.

Belangrijk is wél het onderscheid tussen verantwoord zonnen en verbranding. Zonneschade loopt men vooral op door te verbranden, niet door gedoseerde blootstelling. ‘De grote lijn is dat de voordelen opwegen tegen de risico’s – zolang je niet verbrandt’, stelt dermatoloog Richard Weller (University of Edinburgh), een van de leidende wetenschappers op dit thema.

Interessant genoeg zien we zelfs evolutionaire aanpassingen aan zonblootstelling: huidkleur werd lichter naarmate mensen verder van de evenaar kwamen wonen, om toch voldoende uv-straling op te kunnen nemen.

Niet alles is rozengeur: de meeste positieve onderzoeksresultaten komen vooral uit studies met licht huidtype in zonnige landen. Toch blijkt uit actuele data dat cardiovasculaire ziekten jaarlijks veel meer levens eisen dan huidkanker – in het VK bijvoorbeeld sterven er jaarlijks 170.000 mensen aan hart- en vaatziekten, versus 3.000 aan huidkanker.

Waar het eerder 'Smeer je in en blijf uit de zon' was, ontstaat nu een nieuw geluid: blootstelling aan de zon – met mate, zonder te verbranden – is in Nederland waarschijnlijk gezonder dan jarenlang gedacht. Misschien moet het advies dus zijn: geniet van de zon, wees verstandig met bescherming, maar verstop je niet voor elk straaltje licht. Je lichaam is er evolutionair op ingesteld én het kan je gezonder maken.