Je hoort het weleens: mensen die heel veel stress hebben door werk of een druk gezinsleven, worden op vakantie plots ziek. Dat komt door al die stress denken we dan, maar is dat ook zo?
Het kan er wel mee te maken hebben, legt Daniel M. Davis, hoofd levenswetenschappen aan het Imperial College London uit in The Guardian. Stress is slecht voor het immuunsysteem. “Maar stress is een zeer breed fenomeen. Je kunt je gestrest voelen bij het kijken naar een horrorfilm of je kunt langdurige stress ervaren, zoals bij het doormaken van een scheiding.”
Kortdurende stress kan je immuunsysteem tijdelijk beïnvloeden. “Het aantal immuuncellen in het bloed verandert”, zegt Davis. “Maar dit keert binnen ongeveer een uur terug naar normaal, waardoor het waarschijnlijk geen grote impact heeft.”
Langdurige stress is een ander verhaal. Wanneer je lichaam een bedreiging waarneemt, geven de bijnieren hormonen af zoals adrenaline en cortisol. Deze bereiden het lichaam voor op een ‘vecht-of-vluchtreactie’ door onder andere de bloeddruk en hartslag te verhogen, maar ze onderdrukken ook het immuunsysteem.
Op moleculair niveau
Het toevoegen van cortisol aan immuuncellen maakt ze veel minder effectief in het vernietigen van zieke cellen. “Dat kunnen we zelfs op moleculair niveau zien”, zegt Davis. “Als we immuuncellen nemen en ze blootstellen aan zieke cellen, zoals kankercellen, vernietigen de immuuncellen die meestal. Maar als we cortisol toevoegen, worden ze veel minder effectief.” Als deze blootstelling aan stresshormonen weken of maanden aanhoudt, verzwakt ons immuunsysteem.
Oefeningen in mindfulness, tai chi en andere stressverlagende strategieën blijken het cortisolniveau te verlagen, wat de immuniteit ten goede zou moeten komen. Het is echter moeilijk om dit te bewijzen, zegt Davis. Je kunt mensen niet ethisch gezien op grote schaal blootstellen aan een ziekte om hun immuunrespons te testen en het meten van de staat van je immuunsysteem in de echte wereld is ingewikkeld. “Het is ook lastig omdat je stress niet kunt vermijden”, voegt hij eraan toe. “Elke verandering in ons leven brengt enige mate van stress met zich mee en veel veranderingen zijn positief.”