Worden baby's straks gefabriceerd in het lab? Silicon Valley gaat steeds verder

Waar je als ouders vroeger er maar op moest vertrouwen dat het goed kwam, is er nu steeds meer technologie beschikbaar om de voortplanting in goede banen te leiden. Dankzij ivf en nieuwe genetische technieken kunnen embryo’s tegenwoordig volledig worden doorgelicht. Niet alleen op ernstige ziekten, maar op termijn ook op allerlei erfelijke eigenschappen.

Met whole genome sequencing (WGS) kunnen alle 20.000 menselijke genen in een embryo worden geanalyseerd, met een nauwkeurigheid van meer dan 99,9 procent bij veel mutaties en chromosoomafwijkingen. Voor families met erfelijke ziektes als Huntington of spierdystrofie klinkt dat bijna als een wonder: zulke aandoeningen kunnen uit de familiegeschiedenis verdwijnen.

Maar het gaat verder. In Silicon Valley zijn er inmiddels start-ups die ook aan gezonde koppels ivf aanbieden. Niet omdat het medisch nodig is, maar zodat ouders meerdere embryo’s kunnen laten maken en selecteren. Het is nu nog duur en beperkt toegankelijk, maar technologie wordt altijd goedkoper.

Het idee dat ouders straks eigenschappen als lengte, oogkleur of zelfs intelligentie mee kunnen laten wegen, roept meteen dilemma’s op. Willen we een samenleving waarin ouderlijke keuzes leiden tot kinderen die genetisch ‘geoptimaliseerd’ zijn? En gaat dit niet gevaarlijk richting moderne eugenetica, maar dan gedreven door gezinnen zelf in plaats van staten?

Daarnaast speelt ongelijkheid een rol. Als alleen rijke ouders toegang hebben tot deze technieken kunnen verschillen tussen kinderen groter worden dan ooit. Scholen zouden in de toekomst vol zitten met leerlingen die slimmer en gezonder zijn, terwijl anderen simpelweg afhankelijk blijven van geluk.

En dan is er de emotionele kant. Als kinderen weten dat ze geselecteerd zijn op bepaalde eigenschappen, voelen ze zich dan onvoorwaardelijk geliefd? Of drukken de verwachtingen van hun ouders, vastgelegd in hun DNA, juist zwaarder dan ooit?

De risico’s zijn niet klein. Wereldwijd kunnen grote groepen mensen worden buitengesloten van deze technologie, waardoor ongelijkheid niet alleen lokaal, maar ook globaal toeneemt. Ook dreigt er verlies van diversiteit: als veel ouders voor dezelfde eigenschappen kiezen, verdwijnt juist dat wat ons uniek maakt.

Toch betekent dit niet dat de technologie geen voordelen heeft. Het kan erfelijk leed drastisch verminderen en gezinnen hoop geven die nu weinig opties hebben. Waar het vooral aan ontbreekt, zijn duidelijke regels en maatschappelijke afspraken. Op dit moment bepalen vooral start-ups en bedrijven hoe de toekomst van voortplanting eruitziet en niet de samenleving zelf.

Bron: Psychology Today