Amerikaanse bijenkolonies leggen massaal het loodje, en dit is de reden: “Honingbijen zijn als het kanariepietje in de kolenmijn”

In de VS hebben imkers het afgelopen jaar ongekende verliezen geleden. Gemiddeld verloor men 60 procent van de bijenvolken, goed voor een schadepost van zo’n 600 miljoen dollar. Eén van de zwaarst getroffen imkers is Bret Adee, die driekwart van zijn 2 miljard bijen verloor. “Het is hartverscheurend”, zegt hij tegen The Guardian. “Als dit zich herhaalt, raken we in een neerwaartse spiraal richting uitsterving.”

Nieuw onderzoek van het Amerikaanse ministerie van Landbouw (USDA) wijst naar een hardnekkige boosdoener: de varroamijt. Deze parasiet verspreidt virussen onder bijen. Vrijwel alle onderzochte kolonies bleken besmet met virussen die via de mijt worden overgedragen. Tot overmaat van ramp is de mijt resistent geworden tegen amitraz, het laatste effectieve bestrijdingsmiddel dat imkers nog konden inzetten.

Toch is de mijt slechts een onderdeel van een veel groter probleem. Wetenschappers noemen ook klimaatverandering, verlies van biodiversiteit, chemische stress door pesticiden en voedseltekort als factoren die bijenkolonies verzwakken. Met name neonicotinoïden, zenuwgif dat het gedrag en oriëntatievermogen van bijen aantast, worden als ernstige bedreiging genoemd.

Hoewel varroamijten vooral honingbijen treffen, dragen deze bijen ziektes over op wilde bijensoorten. De sterfte onder gehouden bijen kan zo een voorbode zijn van bredere ecologische problemen. “Honingbijen zijn als het kanariepietje in de kolenmijn”, zegt Paul Hetherington van de Britse natuurorganisatie Buglife. “Ze waarschuwen ons voor bredere dreigingen in het ecosysteem.”

Bijna 100 gewassen in Noord-Amerika zijn afhankelijk van bijen voor bestuiving. Het jaarlijkse bloeiseizoen van amandelbomen in Californië, dat 70 procent van de Amerikaanse honingbijen inzet, dreigt zonder gezonde bijenvolken in gevaar te komen. “Als imkers het niet meer redden, is er geen plan B”, waarschuwt Danielle Downey van Project Apis m., een onderzoeksorganisatie voor bijenteelt.

Imkers staan inmiddels met de rug tegen de muur. Vroeger was 5 procent verlies een reden tot zorgen; tegenwoordig is 30 procent verlies het nieuwe normaal. Adee: “We zijn aan het overleven, niet aan het boeren.”

De noodkreet van de bijen en hun verzorgers is duidelijk: zonder structurele oplossingen voor habitatverlies, pesticidengebruik en klimaatstress staan niet alleen bijen, maar ook ons voedsel en onze biodiversiteit op het spel.

Bron: The Guardian