Fijne vakantie aan de costa? Overal zeewier

Wie deze zomer een ontspannen vakantie aan de Spaanse costa’s had gepland, komt voor een groene verrassing te staan. Stranden van Andalusië tot Valencia liggen vol met ‘bruin snot’: het invasieve zeewier Rugulopteryx okamurae, afkomstig uit Azië. Waar je normaal je handdoek in het goudgele zand uitspreidt, stuit je nu op stinkende hopen wier – en dat schaadt de 'vakantiebeleving', maar ook het lokale ecosysteem en de regionale economie.

Het water van de Middellandse Zee is extreem heet. En dat heeft vermoedelijk te maken met de komst van het zeewier. Door die hitte zijn er overigens ook van Turkije tot Andalusië bosbranden

De zeewierinvasie werd tien jaar geleden voor het eerst gesignaleerd in Ceuta. Inmiddels is het bruinwier doorgedrongen tot bijna alle Zuid-Spaanse kustprovincies, de Canarische Eilanden en zelfs gedeelten van Noord-Spanje. In Tarifa, Marbella en Cádiz wordt dagelijks tonnen zeewier van de stranden geruimd. Alleen al over deze zomer zijn er op sommige plekken duizenden tonnen aangespoeld. De lokale overheid is ‘overwhelmed’, zoals het in Cádiz werd uitgedrukt, maar echte oplossingen ontbreken nog.

Het bruinwier concurreert op de zeebodem met inheemse soorten, verstikt zeegrasvelden (Posidonia oceanica), belemmert de visvangst en kost de gemeenten miljoenen aan extra schoonmaakkosten. Het probleem is zo groot dat visserij en toerisme – de motoren van de Zuid-Spaanse kust – in het gedrang komen.

Voor strandgangers zijn de gevolgen duidelijk: wie aankomt op een idyllisch strand in Tarifa of Marbella ruikt de kenmerkende, niet al te frisse geur en ziet enorme hopen, soms tot wel een meter hoog. De schoonheid van de kust moet nu opboksen tegen groene bergen wier. Door oceanografische stromingen en wind kan het elke dag opnieuw toeslaan – schoonmakers ruimen ’s nachts op, maar zijn ‘s morgens alweer te laat.

Onderzoekers proberen ondertussen het wier te recyclen, bijvoorbeeld als grondstof voor duurzame landbouw of als biobrandstof. Maar de hoeveelheid lijkt vooralsnog te groot voor welke oplossing ook.