Piepkleine mediterrane spin duikt voor het eerst op in Nederland. En dat is geen goed nieuws

Klimaat, natuur en milieu
donderdag, 15 mei 2025 om 14:19
anp 505975394
Een nieuwe achtpotige gast heeft de Belgische en Nederlandse kust bereikt: de mediterrane Enoplognatha mandibularis. Een naam die klinkt als een middeleeuwse vloek, maar die in werkelijkheid verwijst naar een piepkleine, ongevaarlijke spin met indrukwekkende kaken.
Deze ‘tandkaakspin’, zoals Natuurpunt hem doopt, is geen bedreiging voor mens of dier. Maar zijn komst vertelt een groter, verontrustend verhaal.
De spin, normaal te vinden rond de Middellandse Zee, in Noord-Afrika, Turkije en Centraal-Azië, is al in 2022 en 2023 gespot in België, maar werd pas nu officieel erkend door de wetenschap.
Wat we hier zien, is geen losse ontdekking maar een zoveelste teken van een fundamentele verschuiving in ons ecosysteem. Zuidelijke soorten verhuizen massaal naar het noorden. Niet omdat ze plots avontuurlijk zijn geworden, maar omdat het klimaat hen daartoe dwingt. Waar het vroeger te koud was, vinden ze nu precies wat ze nodig hebben: warmte, droogte en open zandgronden.
Grote boodschap
De tandkaakspin is klein, nog geen centimeter groot, maar de boodschap die hij meebrengt is gigantisch. Als deze mediterrane soort hier kan overleven, wat volgt er dan nog meer? Welke soorten trekken mee en welke verdwijnen juist omdat hun leefgebied verdwijnt? We staan erbij en kijken ernaar, terwijl de natuur zich in razend tempo aanpast aan een wereld die wij zelf uit balans hebben gebracht.
Wetenschappers vieren de ontdekking als een belangrijke waarneming. En terecht. Maar laat het ons ook wakker schudden. Want elke nieuwe soort die “per ongeluk” opduikt aan onze kust is een signaal dat het zuiden naar ons toe komt. Niet alleen toeristen, maar ook de gevolgen van ons onhoudbare systeem.
De mediterrane tandkaakspin is niet eng. Maar zijn komst is dat misschien wel.