IJsland is lid van de NAVO, maar heeft niet eens een leger

Politiek
woensdag, 16 juli 2025 om 13:46
ANP-528840897
Als er één land zijn snor drukt bij de NAVO is het IJsland wel. Al jaren ligt het defensiebudget rond de 0,2 procent van het bbp. En het land heeft niet eens een leger, alleen een kustwacht.
Toegegeven: er komt verbetering. Het budget gaat worden opgehoogd tot 1,5 procent van het bbp, maar dan nog komt er geen leger en is het niet veel.
Toch is er vanuit de NAVO begrip voor de IJslanders, met name vanwege de strategische ligging van hun land. "IJsland is strategisch belangrijk, omdat het in de Noord-Atlantische Oceaan ligt, precies tussen het Verenigd Koninkrijk en Groenland. Tegelijk is het als eiland bijzonder kwetsbaar", zegt Anna van Zoest, directeur van de Atlantische Commissie tegen RTL Nieuws. "De IJslandse pogingen om de eigen defensie te versterken zijn daarnaast een belangrijk signaal aan Washington. Ook IJsland wil graag laten zien dat het binnen de NAVO verantwoordelijkheid neemt."
Ook analist Katrine Westgaard van de denktank European Council on Foreign Relations benadrukt de handige ligging van IJsland. "De ligging tussen Groenland en het Verenigd Koninkrijk helpt de NAVO bij de verdediging van de zeekanalen waar de Noordelijke IJszee en de Noorse Zee uitmonden in de Atlantische Oceaan." Ze noemt een quote van de voormalige Britse premier Winston Churchill: "Wie IJsland controleert, houdt constant een revolver gericht op Groot-Brittannië, Canada en de Verenigde Staten."
Uitvalsbasis
Van Zoest vult aan: "Russische onderzeeërs moeten door het gebied varen om in de Noordelijke Atlantische Oceaan te kunnen opereren. IJsland is daarom een uitvalsbasis geworden voor NAVO-troepen om het luchtruim te patrouilleren, om oefeningen uit te voeren en om in de gaten te kunnen houden wat er gebeurt in dat gebied."
"Het belang van IJsland als NAVO-lid zit dus ook in andere zaken dan de pure militaire uitgaven of capaciteiten", zegt Van Zoest. "Het is een land met 450.000 inwoners, dus ze kunnen beperkt gewicht in de schaal leggen op militair gebied. Maar ze leveren zeker een bijdrage, vooral als uitvalsbasis voor andere NAVO-landen. Daarnaast is IJsland ook betrokken bij de vooruitgeschoven aanwezigheid van de NAVO aan de oostgrens van het bondgenootschap."