5 slechte gewoontes die je moet doorbreken om je hoofd op orde te houden

zondag, 22 juni 2025 om 17:28

bijgewerkt om zondag, 22 juni 2025 om 17:33

Vaak zitten we zelf ons welzijn en geluk in de weg. Hier zijn vijf gewoontes die je moet afleren om je mentale gezondheid op peil te houden:

Verlies jezelf niet in je gedachten in plaats van in het moment te leven. Te veel tijd besteden aan herinneringen of hypothetische scenario's kan schadelijk zijn voor je mentale gezondheid1. Focussen op het verleden wordt vaak geassocieerd met depressie, terwijl angst voortkomt uit overmatige projectie op de toekomst2. De defusietechniek kan je helpen afstand te nemen van je gedachten3. In plaats van te zeggen: “Mijn leven is waardeloos”, kun je beter een meer genuanceerde benadering gebruiken, zoals: “Ik heb het gevoel dat mijn leven waardeloos is”4. Deze herformulering helpt de emotionele impact te verzachten en de realiteit beter te begrijpen5.
Straf gebruiken als motivator. Deze reflex is weliswaar effectief, maar is gebaseerd op een zelfbestraffende logica die frustratie en stress veroorzaakt6. Psychologe Lisette Sanchez wijst erop dat het opleggen van buitensporige beperkingen de productiviteit en motivatie op lange termijn niet bevordert7. Maak taken in plaats daarvan leuker door er vanaf het begin aangename elementen in te integreren, zoals warme chocolademelk tijdens het schrijven van een verslag of een motiverende afspeellijst tijdens een intensieve schoonmaakbeurt8.
Jezelf vergelijken met anderen en je eigenwaarde beoordelen in relatie tot hen. Voortdurende vergelijkingen, zowel in het echte leven als op sociale media, zijn vergif voor het zelfvertrouwen9. Volgens psycholoog Elisabeth Morray dwingt deze reflex ons voortdurend om onszelf te beoordelen, vaak op basis van bevooroordeelde criteria. Ze vat het als volgt samen: “Je vergelijkt je achterkamer met de etalage van anderen”. Om je hiervan los te maken, moet je een stap terug doen en je afvragen wat het doel van de vergelijking is, en je blootstelling aan triggerende inhoud verminderen, met name door bepaalde socialemedia-accounts te dempen.
Jezelf naar beneden halen en overdreven zelfkritiek hebben. Hoewel zelfkritiek soms wordt gezien als een manier om vooruit te komen, kan het, als het te veel wordt, je zelfvertrouwen ondermijnen en uitstelgedrag in de hand werken. Volgens therapeut Tracy Ross zetten strenge oordelen als “Ik zou productiever moeten zijn” of “Ik doe nooit iets goed” je niet aan tot actie, maar blokkeren ze juist de drang om verder te gaan. Om dit aan te pakken, kun je deze gedachten in twijfel trekken. Als je merkt dat je jezelf veroordeelt, zeg dan tegen jezelf: “Dat is mijn innerlijke criticus”, om wat afstand te creëren16. Vraag jezelf ook af of je zo hard tegen een vriend zou praten, dat helpt om je zelfbeeld wat te temperen17.
Een slechte ervaring de stemming van de dag laten bepalen. Dit fenomeen, bevestigingsvertekening genoemd, zorgt ervoor dat we onbewust op zoek gaan naar andere negatieve dingen die ons pessimistische beeld versterken18. Dr. Lisette Sanchez waarschuwt voor deze mentale valkuil en zegt: “Je bent nu op zoek naar alle manieren om te bewijzen hoe ongelukkig je bent”19. De oplossing is om de impact van een onaangename situatie te erkennen en tegelijkertijd te accepteren dat deze niet de rest van de dag hoeft te bepalen20. Een leuk moment, zoals een berichtje sturen naar een vriend of naar een rustgevend liedje luisteren, kan de emotionele dynamiek omkeren en een negatieve spiraal voorkomen21.