De instorting van de VN in Libië zal grotere gevolgen hebben voor Ter Apel dan kinderen weghouden van De Efteling

Sinds wij - als verlicht westen - democratie gingen brengen in Libië is de chaos er enorm, sterven veel mensen en is Libië een paradijs voor mensensmokkel. Dat laatste poogden we in de hand te houden met een vredesmissie, maar die staat op instorten. De instorting van de VN in Libië zal grotere gevolgen hebben voor Ter Apel dan kinderen weghouden van De Efteling

De VN-wapenembargo-missie EUNAVFOR MED IRINI in Libië staat op het punt van instorten, wat ernstige gevolgen kan hebben voor de bestrijding van mensensmokkel en illegale migratie naar Europa. Libië is nu al een van de voornaamste plaatsen die dienen als vertrekpunt voor asielzoekers, maar als de sluis helemaal opengaat zullen dat er meer worden. Er verblijven vermoedelijk een half miljoen mensen in dat land die naar Europa willen.

De EU-operatie IRINI, actief sinds maart 2020 voor handhaving van het VN-wapenembargo tegen Libië, kampt met een fundamentele crisis. De internationaal erkende Regering van Nationale Eenheid in Tripoli onder Abdul Hamid Dbeibeh is niet langer bereid het mandaat te verlengen. Zonder deze uitnodiging kan de missie niet effectief functioneren in Libische territoriale wateren.

Het VN-mandaat werd in mei 2025 slechts voor zes maanden verlengd in plaats van het gebruikelijke jaar. Dit korte mandaat loopt af in november 2025, zonder tekenen van verdere verlenging door Libië.

Zonder officieel mandaat zou IRINI gedwongen zijn te opereren buiten de 12-mijlszone van Libische territoriale wateren, wat de effectiviteit ernstig zou beperken. De operatie heeft tot nu toe 32 verdachte schepen geïnspecteerd en wapens in beslag genomen.

EU-diplomaten waarschuwen dat beëindiging smokkelaarsnetwerken zou aanmoedigen. De smokkelindustrie in de Middellandse Zee werd in 2023 geschat op 290 tot 370 miljoen dollar via de Centrale Mediterrane Route.

De crisis ligt in Libië's complexe politieke situatie. Het land is verdeeld tussen de regering in Tripoli onder Dbeibeh en de oostelijke regering onder generaal Khalifa Haftar. Beide partijen kunnen financieel profiteren van mensensmokkel en vrezen benadeeld te worden bij wapenembargo-handhaving.

Sinds begin 2025 nam migratie vanuit Libië aanzienlijk toe. De Centrale Mediterrane Route toonde een stijging van 48% in de eerste twee maanden van 2025. Alleen al op Kreta arriveerden meer dan 8.500 migranten, vooral uit Egypte en Soedan.

Het instorten van de VN-missie zou smokkelaars meer bewegingsruimte geven, wat waarschijnlijk zou leiden tot toename van illegale migratie naar Europa.