De kans om een aanzienlijk bedrag te winnen in de Postcodeloterij is extreem klein

De kans dat de Postcodeloterij je belt of je een brief stuurt is zeer hoog, maar de kans dat je een grote prijs wint in de Postcode Loterij is extreem klein. De loterij is veel beter in marketing dan in prijsuitdeling. Wie meespeelt, koopt vooral een lot in een goededoelenmachine waar statistiek het steevast wint van hoop.

Bij loterijen wordt de winkans uitgedrukt als verhouding: aantal prijzen gedeeld door het aantal deelnemers. Bij populaire loterijen met miljoenen loten betekent dat automatisch dat de kans op een levensveranderende jackpot in de praktijk vrijwel nihil is. Een veelgeciteerd voorbeeld: voor een grote loterijjackpot is de kans soms rond de 1 op miljoenen, wat neerkomt op zo’n 0,000014 procent.​

De Postcode Loterij verkoopt loten per postcode en organiseert 14 trekkingen per jaar. Er worden weliswaar veel prijzen uitgedeeld, maar dat zijn vaak relatief kleine bedragen of cadeautjes, terwijl de spectaculaire bedragen maar in een handjevol postcodes vallen. Statistisch gezien is de kans dat juist jouw straat of volledige postcodegebied zo’n prijs treft, minuscuul.

Toch voelt het anders. Het slimme van de Postcode Loterij is dat je met je eigen postcode meespeelt: de angst om als enige in de straat níet te winnen, is een krachtige prikkel. Daarnaast wordt iedere SuperPostcodeprijs en PostcodeKanjer breed uitgemeten in talkshows en reclames, waardoor de paar gelukkige winnaars in ons hoofd veel zwaarder wegen dan de miljoenen mensen die nooit in beeld komen.

De overheid wijst er ondertussen op dat loterijen kansspelen zijn waarbij de speler geen enkele invloed heeft op de uitslag en waar strikte regels voor gelden om consumenten te beschermen. Wie meedoet, moet dat dus vooral zien als donatie aan goede doelen met een kleine kans op een meevaller, niet als rationele investering.