Seksueel geweld in Congo explodeert: 700% stijging, hulp grotendeels weggevallen

Waar geen journalisten zijn, gebeurt in onze ogen niets. In Het oosten van Congo kampt met een ongekende explosie van seksueel geweld. Tussen februari en maart 2025 steeg het aantal gevallen met 700%, meldt ActionAid. In de eerste vijf maanden van 2025 registreerden gezondheidscentra al 17.000 slachtoffers - bijna evenveel als heel 2023. Het meest schokkend: 45% van de bijna 10.000 gedocumenteerde verkrachtingen in januari-februari betrof kinderen. "Dit betekent dat elke 30 minuten een kind werd verkracht," aldus UNICEF.

De timing kon niet slechter. Precies nu de cijfers exploderen, is de hulpverlening grotendeels weggevallen. Door het stopzetten van Amerikaanse hulp - goed voor een 37% verlaging in beschermingsfondsen - zijn meer dan de helft van de hulpcentra gesloten. Een bestelling van 100.000 rape-kits werd geannuleerd toen USAID in januari de deuren sloot.nytimes+1

Slechts 13% van slachtoffers krijgt nu binnen 72 uur HIV-preventie, meldt UNFPA. In Noord-Kivu hebben maar 7 van de 34 gezondheidszones nog minimale voorraden post-rape kits. Médecins Sans Frontières, momenteel de enige NGO die nog counseling en zorg biedt, behandelde in 2024 nog 40.000 slachtoffers maar kan nu slechts 2.000 mensen per maand helpen.

"We hebben het niet over geïsoleerde incidenten; dit is een systemische crisis," waarschuwt James Elder van UNICEF. Alle partijen in het conflict - M23-rebellen, regeringstroepen en milities - gebruiken verkrachting als oorlogswapen.esaro.unfpa+2

Vrouwen die op zoek gaan naar voedsel of hout voor hun gezin lopen het grootste risico. "Aan wie zou ik het melden? Waarom?" vraagt Deborah M., een jonge moeder die recent werd verkracht. Met M23 aan de macht is er geen juridisch systeem meer - de daders zijn nu het gezag.

Dr. Jeanette Mafika van het HealAfrika-ziekenhuis in Goma zag het aantal slachtoffers stijgen van 70 naar meer dan 100 per maand sinds januari. "We zijn eraan gewend geraakt - maar we accepteren het niet," zegt ze.

De WHO meldde in februari al 3.082 gewonden en 843 doden in slechts enkele weken rond Goma. Meer dan 400.000 mensen zijn sinds begin 2025 ontheemd, wat hun kwetsbaarheid verder vergroot.who+1

Terwijl de crisis escaleert, trekt de internationale gemeenschap zich terug. Het gevolg: slachtoffers worden dubbel in de steek gelaten - eerst door hun aanvallers, dan door een wereld die wegkijkt.

"Deze cijfers zijn verschrikkelijk, maar ze krabben nauwelijks aan de oppervlakte," waarschuwt Saani Yakuba van ActionAid. Zonder directe internationale actie en hernieuwde fondsen zal deze humanitaire catastrofe alleen maar verergeren.actionaid