Aarde werd 12.800 jaar geleden getroffen door "onzichtbare" explosies uit de ruimte

Wetenschappers onderzochten bodemlagen op de bodem van Baffin Bay, de zeestraat tussen Groenland en het Canadese Baffin-eiland. In een specifieke bodemlaag, precies van het tijdstip waarop een mysterieuze afkoelingsperiode begon, vonden de onderzoekers microscopisch kleine bolletjes gesmolten materiaal, metaaldeeltjes en zelfs gesmolten glas. Dit soort materialen ontstaat alleen bij extreme temperaturen.

De theorie is dat de Aarde zo'n 12.800 jaar geleden door een enorme wolk van komeetbrokstukken vloog. Deze brokstukken kwamen met enorme snelheid de dampkring binnen. Veel van deze brokstukken waren te klein om de grond te bereiken. In plaats daarvan ontploften ze hoog in de lucht.

Zo'n luchtexplosie, ook wel airburst genoemd, kan verwoestend zijn. De hitte en de schokgolf kunnen aan de grond voor enorme schade zorgen, zonder dat er ooit een krater ontstaat. Daarom noemen onderzoekers deze explosies ook wel "onzichtbaar": je ziet achteraf geen kraters, alleen indirecte sporen.

De sporen dateren van precies het begin van de Younger Dryas, een periode waarin het klimaat op aarde plotseling veel kouder werd. In slechts een jaar tijd daalde de temperatuur met ongeveer 10 graden. Deze afkoeling hield vervolgens ongeveer 1.200 jaar aan.

Wetenschappers hebben lang gediscussieerd over wat deze plotselinge klimaatverandering veroorzaakte. De meest aanvaarde verklaring was dat ijsdammen voor gigantische meren in Noord-Amerika plotseling braken, waardoor enorme hoeveelheden zoet water in de oceaan stroomden. Dit verstoorde de oceaanstromingen, wat op zijn beurt het klimaat ontwrichtte.

Maar deze nieuwe vondsten doen denken dat een kosmische gebeurtenis mogelijk de eerste aanleiding was. De luchtexplosies en inslagen kunnen de ijskappen zo hebben geschokt dat ze instabiel werden. IJsdammen braken, ijsbergen braken los en inderdaad stroomde er massaal zoet water de oceaan in.

Bovendien joeg de gebeurtenis waarschijnlijk enorme hoeveelheden stof en roet de atmosfeer in. Dit zou het zonlicht hebben geblokkeerd, wat leidde tot een korte maar intense "impactwinter", vergelijkbaar met wat wetenschappers verwachten na een grote vulkaanuitbarsting of een kernoorlog.

Bron: PLOS One