De oudste lucht ooit ontdekt in 6 miljoen jaar oud ijs

Onder de eindeloze witte vlakte van Antarctica is een van de bijzonderste ontdekkingen van de laatste jaren gedaan. Wetenschappers hebben daar het oudste ijs ooit opgeboord, een bevroren tijdcapsule van zo’n 6 miljoen jaar oud.

Het onderzoeksteam onder leiding van glacioloog Sarah Shackleton van het Woods Hole Oceanographic Institute haalde de samples omhoog uit de Allan Hills, een ruig en winderig gebied waar de Antarctische kou en harde wind de tijd lijken te hebben stilgezet. 

“IJskernen zijn als tijdmachines waarmee wetenschappers kunnen zien hoe onze planeet er in het verleden uitzag”, zegt Shackleton. “De kernen uit de Allan Hills laten ons veel verder terug in de tijd reizen dan we ooit voor mogelijk hielden.”

In tegenstelling tot veel andere plekken op aarde is Antarctica nauwelijks veranderd door geologische processen. Elke laag sneeuw en ijs die zich er in de loop van miljoenen jaren heeft opgehoopt, vormt een archief van het verleden. De blauwe gletsjerlagen van de Allan Hills zijn daarbij uitzonderlijk waardevol: ze bevatten samengeperst ijs waarin microscopische luchtbelletjes opgesloten zitten, kleine capsules met de atmosfeer van lang vervlogen tijden.

Omdat er in dit deel van Antarctica nauwelijks nog sneeuw valt, ligt het oude ijs er relatief dicht onder het oppervlak. Shackleton legt uit: “We proberen nog steeds precies te begrijpen welke omstandigheden ervoor zorgen dat zó oud ijs zo dicht bij het oppervlak kan overleven. Waarschijnlijk is het een combinatie van harde wind en extreme kou. De wind blaast verse sneeuw weg en de kou brengt het ijs bijna tot stilstand.”

Het internationale COLDEX-project, gefinancierd door de Amerikaanse National Science Foundation, boorde drie ijskernen tot een diepte van 206 meter. Toen de wetenschappers de monsters analyseerden met argonisotopen, bleek het diepste ijs ruim zes miljoen jaar oud, uit het late Mioceen. “In eerste instantie hoopten we ijs te vinden dat misschien drie miljoen jaar oud was, of iets ouder, maar deze ontdekking heeft onze verwachtingen ruimschoots overtroffen”, zegt projectleider Ed Brook van de Ohio State University.

Uit zuurstofisotopenonderzoek blijkt dat Antarctica destijds zo’n 12 graden warmer was dan nu. De overgang naar het huidige ijzige klimaat verliep geleidelijk, niet abrupt. Dat inzicht helpt wetenschappers beter te begrijpen hoe het klimaat zich ontwikkelde en hoe de aarde reageerde op natuurlijke schommelingen in temperatuur en broeikasgassen.

Bron: Science Alert