Dit was mogelijk de échte oorzaak van de Zwarte Dood

Wetenschap
door Andrei Stiru
vrijdag, 05 december 2025 om 16:51
253611785_m
De Zwarte Dood is een van de dodelijkste pandemieën uit de geschiedenis. Tussen 1347 en 1353 stierf tot wel 60 procent van de Europese bevolking aan deze ziekte. Wetenschappers wisten al dat de pestbacterie uit Centraal-Azië kwam, maar waarom de ziekte precies op dat moment zo explosief toesloeg, bleef een raadsel.
Onderzoekers van de Universiteit van Cambridge en het Leibniz Instituut in Leipzig hebben ontdekt dat een grote vulkaanuitbarsting rond 1345 een kettingreactie in gang zette. Die uitbarsting, waarvan de exacte locatie nog onbekend is, spoot enorme hoeveelheden zwavel de atmosfeer in. Het gevolg: drie jaar achter elkaar extreem koude en natte zomers in Zuid-Europa.
Die slechte weersomstandigheden vernietigden de oogsten in grote delen van Spanje, Frankrijk, Italië en zelfs Egypte. Er ontstond een hongersnood rond de Middellandse Zee. De graanprijzen bereikten in 1347 het hoogste niveau in 80 jaar.

Slim noodplan deed Europa de das om

De Italiaanse handelssteden Venetië, Genua en Pisa hadden echter een noodplan. Ze importeerden al decennialang graan uit verre gebieden als er lokaal tekorten waren. In 1347 haalden ze massaal graan uit het gebied rond de Zwarte Zee, bij de Mongolen van de Gouden Horde.
Deze graanschepen brachten echter niet alleen voedsel mee, maar ook vlooien die de pestbacterie bij zich droegen. Die vlooien konden wekenlang overleven door te eten van graanstof tijdens de lange zeereis. Minder dan twee maanden nadat de laatste graanschepen in Venetië aanmeerden, braken daar de eerste pestgevallen uit. Steden als Rome en Milaan die zelfvoorzienend waren of geen graan uit dat gebied haalden bleven aanvankelijk gespaard.
loading

Loading