Hoe het precies rook in het oude Rome? Niet best, maar daar hadden ze een oplossing voor

Wie aan het oude Rome denkt, ziet het waarschijnlijk meteen voor zich: het bruisende Forum Romanum, imposante tempels, soldaten in glimmende harnassen, drukke markten en natuurlijk het Colosseum vol schreeuwende toeschouwers. Maar hoe rook het daar eigenlijk?

We kunnen het niet meer letterlijk ruiken, maar historici en archeologen kunnen wél een aardig beeld schetsen van de geuren die het dagelijks leven in Rome bepaalden. En laten we het zo zeggen: het was geen rozengeur en maneschijn.

Rome was in veel opzichten een vieze stad. Riolen bestonden wel, maar die dienden vooral om regenwater af te voeren. De meeste toiletten, voor zover mensen die al hadden, werden juist níét aangesloten op het riool, uit angst voor ratten of opborrelende stank. In plaats daarvan gebruikten mensen potten of openbare latrines, en werd de inhoud verzameld door professionals. Poep werd gebruikt als mest, urine voor het looien van leer en het bleken van stoffen.

Wie dacht dat dit al onfris klinkt, moet zich realiseren dat veel mensen in Rome in kleine, overvolle kamertjes woonden zonder eigen voorzieningen. Anderen sliepen zelfs op straat. Afval werd lang niet altijd opgeruimd. Voeg daar de geur van werkdieren, slachtvee, houtvuren, rottend eten en menselijke stank aan toe, en je hebt een aardig idee van de geurencocktail die Rome was.

Toch was het niet alleen maar kommer en kwel. Romeinen waren ook dol op geurtjes. Ze gebruikten parfums, wierook en zelfs een soort deodorant. In chiquere huizen en tempels hing soms een aangename geur van mirre of kaneel. En bij feestelijke gelegenheden werden bloemenkransen gedragen die lekker roken én de stank moesten maskeren.

De Romeinse schrijver Plinius de Oudere probeerde geuren van planten te beschrijven met woorden als iucundus (aangenaam) of acutus (scherp), maar echt tot leven komt de geur van zijn tijd daar niet mee. Misschien was dat ook niet nodig. Want wat wij tegenwoordig als onverdraaglijk vies zouden ervaren, hoorde voor de Romeinen gewoon bij het leven.

Historicus Neville Morley stelde het ooit treffend: voor ons zouden de geuren van Rome ondraaglijk zijn, voor de Romeinen roken ze naar thuis. Misschien zelfs naar beschaving.

Bron: LiveScience