Hyperfocus, humor, creativiteit: dit zijn de verrassende pluspunten van ADHD, volgens onderzoekers

ADHD wordt meestal beschreven in termen van stoornis en tekort, maar nieuw onderzoek laat zien dat veel volwassenen met ADHD juist opvallende psychologische sterke kanten hebben – en dat wie die bewust inzet, zich mentaal juist beter voelt.

Onderzoekers van de University of Bath, King’s College London en het Radboudumc volgden 200 volwassenen met ADHD en 200 zonder ADHD en lieten hen 25 positieve eigenschappen scoren, zoals creativiteit, humor, spontaniteit en hyperfocus. Volwassenen met ADHD bleken 10 van deze sterke kanten duidelijk vaker te herkennen, waaronder hyperfocus, creativiteit, humor, spontaniteit en intuïtiviteit. Tegelijkertijd bleken mensen mét en zónder ADHD hun sterke punten ongeveer even goed te kennen en te gebruiken in het dagelijks leven.

Volgens hoofdonderzoeker Luca Hargitai kan het “heel empowerend zijn om te erkennen dat ADHD weliswaar met allerlei moeilijkheden samenhangt, maar óók meerdere positieve aspecten heeft”. Dat sluit aan bij eerdere studies die ADHD verbinden met meer divergent denken ("out of the box"), risico durven nemen en het leggen van onverwachte verbanden – precies de ingrediënten die creativiteit en innovatie voeden.

Interessant is dat niet alleen de aanwezigheid van deze sterke punten telt, maar vooral het bewust inzetten ervan. De studie laat zien dat volwassenen (met en zonder ADHD) die hun eigen sterke kanten beter kennen en vaker gebruiken, een hogere ervaren levenskwaliteit hebben én minder last rapporteren van angst, depressie en stress. Dat is relevant, omdat andere onderzoeken juist laten zien dat ADHD-traits op zichzelf sterk samenhangen met een verhoogd risico op angst- en stemmingsstoornissen in de volwassenheid.

Daarmee schuift het denken over ADHD langzaam op van uitsluitend “tekortmodel” naar een dubbel perspectief: ja, ADHD vergroot de kwetsbaarheid voor mentale problemen, maar een bewuste sterkte-aanpak kan die risico’s deels dempen. Het gaat niet om roze ADHD-brillen of “ADHD is een superpower”, maar om realistische erkenning van zowel beperking als potentieel.

De auteurs pleiten er daarom voor dat hulpverlening en coaching voor volwassenen met ADHD meer doen dan alleen symptomen bestrijden. Denk aan psycho-educatie en begeleiding die mensen helpt hun eigen sterkteprofiel in kaart te brengen en dat actief te koppelen aan werk, studie en relaties.

Ook werkgevers en onderwijsinstellingen kunnen hiervan profiteren door functies en taken beter te laten aansluiten op typische ADHD‑sterktes, zoals creatief probleemoplossen, snel schakelen en hyperfocus op onderwerpen die er voor iemand echt toe doen. Wie ADHD alleen als stoornis ziet, laat veel menselijk kapitaal onbenut.