Nieuwe bacteriesoort ontdekt in Chinees ruimtestation Tiangong: zijn we toch niet alleen?

Chinese wetenschappers hebben een opmerkelijke ontdekking gedaan aan boord van het ruimtestation Tiangong: een tot nu toe onbekende bacterie die nergens op aarde is aangetroffen.

De bacterie, die de naam Niallia tiangongensis kreeg, werd geïdentificeerd via swabs die astronauten van de Shenzhou-15-missie in mei 2023 namen. De vondst is niet alleen bijzonder door de locatie, maar ook vanwege de eigenschappen van het organisme.

De bacterie blijkt verrassend goed bestand tegen de extreme omstandigheden honderden kilometers boven het aardoppervlak. Net als zijn naaste verwant Niallia circulans – een bekende bodembacterie – vormt N. tiangongensis sterke sporen die overleven bij grote stress. Wat deze nieuwe soort extra interessant maakt, is zijn unieke vermogen om gelatine af te breken als bron van koolstof en stikstof. Hierdoor kan hij een beschermende biofilm vormen, een soort schild waarmee hij zich schuilhoudt als het ruig wordt in de ruimte.

Opmerkelijk is ook dat N. tiangongensis juist minder goed presteert met andere voedingsstoffen waar zijn verwanten dol op zijn. Dit wijst erop hoe bacteriën zich kunnen aanpassen aan leven in een ruimteomgeving en dat ze dat ook daadwerkelijk doen. De microbiële populatie op Tiangong blijkt qua samenstelling en functie al merkbaar te verschillen van die op het internationale ruimtestation ISS.

Ruimtebacteriën zijn geen toevalstreffers. Eerder onderzoek bij NASA liet zien dat zelfs in de sterielste ‘clean rooms’ tientallen onbekende bacteriesoorten kunnen overleven. Die overlevingsdrang danken ze vaak aan DNA-reparatiegenen en resistentie tegen stoffen die voor andere microben dodelijk zijn.

De grote vraag is nu: vormt Niallia tiangongensis een gevaar voor astronauten? Hoewel daar nog geen bewijs voor is, is voorzichtigheid geboden. Zijn verwant N. circulans kan bij mensen met een verzwakt immuunsysteem sepsis veroorzaken. En een bacterie die zich thuisvoelt in een ruimtestation én zich voedt met stoffen uit bijvoorbeeld gelatine – ook gebruikt in medische toepassingen – is het onderzoeken zeker waard.

Met toekomstige missies naar de maan en Mars in zicht, wordt het steeds belangrijker om te begrijpen hoe deze microscopische ruimtepassagiers zich gedragen. Want als we ze niet kunnen weren, moeten we ze in elk geval snappen wat ze doen.

De studie is gepubliceerd in het International Journal of Systematic and Evolutionary Microbiology.

Bron: Science Alert