Na een stressvolle werkdag is het laatste waar je zin in hebt een avondje romantiek. Oostenrijkse wetenschappers hebben nu eindelijk uitgevogeld waarom stress en seks niet bepaald een gelukkige combinatie vormen. Onderzoekers van de Universiteit van Wenen lieten 63 mensen veertien dagen lang bijhouden hoe gestrest ze waren en hoeveel zin ze hadden in seks. Zes keer per dag vulden ze vragenlijsten in en gaven ze een speekselmonster af. Die monsters werden gebruikt om het stresshormoon cortisol te meten. Het resultaat: hoe meer stress, hoe minder verlangen naar seks.
Twee tegengestelde systemen
De verklaring zit hem in wat er in je lichaam gebeurt. Wanneer je gestrest bent, schakelt je lichaam over naar overlevingsmodus. Je hartslag gaat omhoog, je spieren spannen zich aan en er wordt een flinke lading cortisol door je bloed gepompt. Dit hele systeem is bedoeld om je te helpen vechten of vluchten bij gevaar.
Seks vraagt juist om ontspanning. Je lichaam moet tegelijkertijd actief én ontspannen zijn, een ongewone combinatie. Tijdens stress krijgt alles wat niet direct noodzakelijk is om te overleven minder aandacht, inclusief de bloedstroom naar je geslachtsorganen. Vanuit evolutionair perspectief logisch: als er een tijger achter je aan zit, is voortplanten even niet zo belangrijk.
Vrouwen zijn gevoeliger
Opvallend genoeg bleek het effect bij vrouwen sterker dan bij mannen. Bij vrouwen met een hoog cortisolgehalte nam het seksueel verlangen duidelijk af, terwijl bij mannen een tegenovergesteld patroon zichtbaar was. Ook werkte seks beter als stressremmer bij vrouwen: na seksuele activiteit daalde hun stressniveau meer dan bij mannen.
De onderzoekers verklaren dit verschil aan de hand van het 'fight-or-flight versus tend-and-befriend' model. Mannen reageren op stress met vechten of vluchten, terwijl vrouwen juist connectie zoeken met anderen. Seks kan voor vrouwen daarom een effectievere manier zijn om met stress om te gaan.
Seks verlaagt stress
Het goede nieuws: het werkt ook andersom. De deelnemers die seks hadden gehad, vertoonden daarna lagere cortisolwaardes. Seks helpt dus daadwerkelijk om stress te verminderen. Een positieve spiraal ligt dus op de loer: minder stress zorgt voor meer zin in seks, en seks zorgt weer voor minder stress.
De onderzoekers benadrukken wel dat hun resultaten vooral gelden voor jonge, gezonde mensen in een gelukkige relatie. Vervolgonderzoek moet uitwijzen of stressvermindering ook kan helpen bij mensen met een verminderd seksueel verlangen.