Wil je weten of iemand echt naar je luistert? Kijk hoe vaak diegene met zijn ogen knippert

Knipperen is zo’n vanzelfsprekend iets dat we er nauwelijks bij stilstaan. Tot je hoort wat Canadese onderzoekers onlangs ontdekten: je knippert minder wanneer je luistert naar iemand die praat en nog minder wanneer er achtergrondruis is.

Het team van Concordia University wilde weten of knipperen een soort strategische pauzeknop is. Plannen we ongemerkt onze knippers zodat we geen informatie missen? Zo ja, dan zou dat iets onthullen over hoe ons brein prioriteiten stelt onder cognitieve druk.

In twee experimenten met in totaal 49 deelnemers lieten onderzoekers mensen zinnen voorlezen, terwijl ze registreerden hoe vaak ze knipperden. Soms was het stil, soms was er een storende ruis. Soms stond er fel licht op de deelnemers, soms minder fel.

De uitkomst was opvallend eenvoudig: zodra de zinnen begonnen, daalde het knippertempo bij iedereen. Licht maakte geen verschil, maar geluid wel. Hoe meer achtergrondgeluid, hoe harder het brein moest werken om woorden te ontcijferen en hoe minder vaak er werd geknipperd.

Volgens de onderzoekers wijst dit erop dat we knipperen onderdrukken wanneer informatie belangrijk of moeilijk te verwerken is. Niet omdat onze ogen dat willen, maar omdat ons brein prioriteit geeft aan het binnenhalen van auditieve en visuele input. Een knipper kan immers een mini-onderbreking betekenen: een fractie van een seconde waarin we iets missen.

“We knipperen niet zomaar willekeurig”, zegt onderzoeker Pénélope Coupal. “We knipperen systematisch minder wanneer relevante informatie wordt aangeboden.”

Het idee sluit aan bij wat eerdere studies suggereren: knippers zijn kleine mentale pauzes, momenten waarop het brein informatie verwerkt of emoties bijstelt. Minder knipperen betekent meer focus.

Toch blijft de precieze relatie tussen denken en knipperen een mysterie. Mogelijk gebruikt het brein dezelfde regulatiemechanismen voor luisteren als voor kijken: het minimaliseert onderbrekingen wanneer aandacht nodig is. De onderzoekers vermoeden dat knipperpatronen uiteindelijk kunnen helpen om cognitieve belasting te meten. Denk aan signalen van overprikkeling, luisterproblemen of beginnende cognitieve achteruitgang.

Maar zover is het nog niet. “We moeten precies in kaart brengen hoeveel visuele en auditieve informatie er tijdens een knipper verloren gaat”, zegt onderzoeker Mickael Deroche. “Dat is de logische volgende stap.”

Bron: Science Alert