Waarom kardinaal Becciu (veroordeld fraudeur) toch niet mee doet aan het conclaaf

Angelo Becciu was jarenlang een topdog man binnen het Vaticaan. Hij werkte als diplomaat, werd topadviseur van paus Franciscus en in 2018 zelfs tot kardinaal benoemd. Ooit werd hij zelfs als mogelijke paus genoemd. Maar in 2020 kwam zijn carrière abrupt tot stilstand door een groot financieel schandaal.

Becciu raakte verwikkeld in een fraudezaak rond een dure vastgoeddeal in Londen. Het Vaticaan verloor hierbij honderden miljoenen euro’s. Daarnaast werd hij beschuldigd van het doorsluizen van geld naar familieleden en een bevriende zakenvrouw, waarmee luxeproducten werden gekocht. In 2023 werd Becciu veroordeeld tot 5,5 jaar cel en een boete wegens fraude en verduistering. Hij ontkent alle beschuldigingen en is in beroep gegaan tegen de uitspraak.

Normaal gesproken mogen alle kardinalen jonger dan 80 jaar stemmen bij het conclaaf, de geheime vergadering waarin een nieuwe paus wordt gekozen. Maar Becciu werd in 2020 door paus Franciscus uit zijn functies gezet en verloor zijn rechten als kardinaal, al mocht hij de titel wel houden. Op de officiële lijst van het Vaticaan staat bij zijn naam nu ‘Non Elettore’, wat betekent dat hij geen stemrecht heeft. Dit is uitzonderlijk voor iemand van zijn leeftijd.

Becciu vond zelf dat hij wél mocht meedoen, omdat hij in 2022 nog werd uitgenodigd voor een vergadering van kardinalen. Volgens hem betekende dat dat zijn rechten als kardinaal nog golden. Maar experts en het Vaticaan zijn duidelijk: die uitnodiging was een persoonlijke daad van barmhartigheid, geen herstel van zijn stemrecht. Toch reisde Becciu af naar Rome en nam hij deel aan de voorbereidende bijeenkomsten.

Uiteindelijk heeft Becciu besloten niet deel te nemen aan het conclaaf. In een verklaring zegt hij dat hij het welzijn van de Kerk voorop stelt en gehoorzaamt aan de wens van paus Franciscus. Hij blijft erbij dat hij onschuldig is, maar wil geen verdeeldheid of onrust veroorzaken tijdens de pausverkiezing. Het is dus een combinatie van druk vanuit het Vaticaan, zijn veroordeling en het feit dat zijn officiële rechten zijn ontnomen, die maken dat hij niet mag en uiteindelijk ook niet wil stemmen.

De zaak-Becciu laat zien hoe het Vaticaan worstelt met transparantie en integriteit. Het is zeldzaam dat een kardinaal zo openlijk wordt aangepakt en uitgesloten van het conclaaf. Tegelijkertijd zorgt de onduidelijkheid over zijn status voor verwarring en discussie, ook onder andere kardinalen. De Kerk wil met deze beslissing laten zien dat ze streng optreedt tegen corruptie, maar het blijft een gevoelig onderwerp.