Aantal doden door alcohol neemt toe: vooral vrouwen slachtoffer

De decembermaand komt eraan, een tijd vol kerstborrels, feestjes en etentjes waarbij een wijntje op tafel komt. Maar achter het feestgedruis schuilt een stille crisis die juist in deze periode schrijnender wordt: het groeiende aantal mensen dat overlijdt aan de gevolgen van alcohol.

Nieuw onderzoek uit de Verenigde Staten laat een alarmerende trend zien. Over een periode van 25 jaar, van 1999 tot 2024, is het aantal alcoholgerelateerde sterfgevallen met 89 procent gestegen. De meeste overlijdens waren te wijten aan leverziekten, gevolgd door psychische aandoeningen veroorzaakt door alcoholmisbruik.

Het dieptepunt kwam in 2021, midden in de coronapandemie: meer dan 54.000 mensen stierven toen aan alcoholgerelateerde ziekten. De sociale isolatie tijdens lockdowns bleek een belangrijke katalysator. Maar de meest verontrustende bevinding? Onder vrouwen van 25 tot 34 jaar steeg het aantal sterfgevallen met maar liefst 255 procent.

Hoewel mannen nog steeds de hoogste aantallen alcoholgerelateerde sterfte laten zien, is de snelste groei bij jonge vrouwen. Wetenschappers wijzen op het fenomeen “telescoping”: vrouwen worden bij verslaving sneller ziek dan mannen en ontwikkelen ernstigere medische complicaties in kortere tijd. Toch blijft onderzoek naar deze verschillen beperkt en dat gebrek aan kennis heeft letterlijk dodelijke gevolgen.

Ook raciale ongelijkheid speelt een rol. Inheemse Amerikanen en Alaska Natives hebben drie tot vier keer hogere sterftecijfers dan witte Amerikanen. Bij zwarte vrouwen lag het sterftecijfer zelfs hoger dan bij zwarte mannen, met een piek tijdens de eerste maanden van de pandemie.

Hoewel de cijfers in 2024 licht daalden, blijven ze ver boven het niveau van vóór 2019. En dat is zonder de kankergevallen die alcohol veroorzaakt, die zijn in deze dataset niet eens meegenomen.

Wat kunnen we hiermee, nu de feestdagen voor de deur staan? Bewustwording is cruciaal. We weten dat geen enkele hoeveelheid alcohol écht veilig is, maar officiële richtlijnen adviseren niet meer dan één glas per dag voor vrouwen en twee voor mannen. En voor mensen in herstel – of voor wie worstelt met een verslaving – is zelfs dat ene glas riskant.

De decembermaand is niet voor iedereen feestelijk. Soms betekent liefde tonen: iemand helpen nuchter te blijven of aanmoedigen hulp te zoeken. Een warme maaltijd, een open gesprek of gewoon even luisteren kan, letterlijk, levens redden.

Bron: Psychology Today